اولین شهید عاشورا که در حمله نخست به شهادت رسید.پیر مردی بزرگوار از طایفه بنی اسد و از چهرههای درخشان کوفه و هواداران اهل بیت «ع» بود.از اصحاب پیامبر «ص» و مسلمانان با سابقه به شمار میرفت و از آن حضرت روایت هم کرده است.پارسا، شجاع و سوارکاری نامی بود و در فتوحات اسلامی شرکت میکرد و در همه جنگهای
امیر المؤمنین «ع» حضور داشت.در کوفه برای حسین بن علی «ع» بیعت میگرفت.
مسلم بن عقیل در برنامه کوتاه مدت نهضت، او را در راس عدهای از طایفه مذحج و اسد قرار داد.(1) در نهضت مسلم، نقش دریافت پول از هواداران و تهیه سلاح برای نهضت را برعهده داشت.جاسوس «ابن زیاد»، به نام «معقل» از همین طریق به مخفیگاه مسلم پی برد.
در کربلا از یاران شجاع و فداکار امام بود.شب عاشورا که امام از یاران خواست از تاریکی شب استفاده کرده، از صحنه خارج شوند، یکی از کسانی بود که برخاست و ضمن اعلام وفاداری و مقاومت تا شهادت، گفت: «و الله لو علمت انی اقتل ثم احیی ثم احرق ثماذری یفعل بی ذلک سبعین مرة ما ترکتک فکیف و انما هی قتلة واحدة ثم الکرامة الیالابد.»(2) به خدا قسم اگر هفتاد بار کشته شوم، سوزانده شوم و خاکسترم بر باد رود، هرگزتو را رها نخواهم کرد، تا چه رسد به اینکه اکنون یک بار کشته شدن است، سپس کرامتابدی است.روز عاشورا، رجز مسلم بن عوسجه در مبارزه چنین بود:
ان تسئلوا عنی فانی ذولبد
من فرع قوم فی ذری بنی اسد
فمن بغانا حاید عن الرشد
و کافر بدین جبار صمد(3)
که حاکی از بصیرت دینی و دشمن شناسی او و کافر دانستن جبهه مخالف است.سپاه دشمن چون در نبرد تن به تن یارای جنگیدن با او را نداشتند، او را سنگباران کردند.چون مسلم به زمین افتاد، رمقی در تن داشت که حسین بن علی «ع» و حبیب بن مظاهر خود را به او رساندند. امام او را دعا کرد و حبیب چون نزدیک او آمد، مسلم او را توصیه نمود که مبادا حسین «ع» را تنها گذارد.(4)
1) انصار الحسین، ص 93.
2) مناقب، ج 4، ص 99.
3) همان، ص 102.
4) بحار الانوار، ج 45، ص 20.
