ابو علی، دعبل بن علی بن رزین خزاعی کوفی، سراینده قصیده معروف «مدارس آیات» در سوگ مظلومیت امامان شیعه.وی که از مرثیه سرایان بزرگ عاشورا به حساب میآمد، بیشتر در بغداد زیست.شعرهایش بیشتر در نکوهش خلفای جور و حمایت از اهل بیت «ع» بود.ولادت این چهره نابغه شعر شیعی که از شیفتگان جان باخته راه ائمه و ولایت بود، سال 148 و شهادتش به دسیسه حاکم دمشق، در 98 سالگی در 246 هجریبود.قبرش در «زویله» نزدیک مرز سودان است.(1)
دعبل به خاطر قصیده «مدارس آیات»، پیراهنی از امام رضا «ع» خلعت گرفت.او نه تنها یک شاعر برجسته، بلکه در علم حدیث و کلام و تاریخ و لغت نیز چهره ارزشمندی بود و
از علمای شیعه به حساب میآمد و سرودههایش در زمان خود او منتشر و دهان به دهان نقل میشد.
1) الغدیر، علامه امینی، ج 2، ص 286-263.نیز درباره شرح حال او ر.ک: «دعبل خزاعی، شاعر دار بر دوش» از: مصطفی قلیزاده.