خود را به گریه زدن، خود را گریان نشان دادن، خود را شبیه گریهکننده ساختن، حالتگریه به خود گرفتن.در راه احیای عاشورا و سوگواری بر عزای حسین «ع»، هم گریستن، هم گریاندن و هم حالت گریه داشتن ثواب دارد.حتی اگر کسی نگرید یا گریهاش نیاید، گرفتن این حالت، هم در خود شخص حالت اندوه و تحسر ایجاد میکند، هم به مجلسعزا، چهره و رنگ غم میبخشد.تباکی، همسویی با داغداران سوگ عاشوراست و مثل گریستن و گریاندن است.در حدیث امام صادق «ع» است: «من انشد فی الحسین شعرا فتباکی فله الجنة»(1) هر که درباره حسین، شعری بگوید و تباکی کند، بهشت برای اوست. در حدیثی
هم که سید بن طاووس نقل کرده، چنین است: «من تباکی فله الجنة»(2) و درحدیث قدسی آمده است: «یا موسی!ما من عبد من عبیدی فی ذلک الزمان بکی او تباکیو تعزی علی ولد المصطفی الا و کانت له الجنة ثابتا فیها»(3) ای موسی هر یک از بندگانم که در زمان شهادت فرزند مصطفی «ص» گریه کند یا حالت گریه به خود گیرد و بر مصیبت سبط پیامبر تعزیت گوید، همواره در بهشتخواهد بود.
البته غیر از تباکی در مصیبت ابا عبدالله الحسین «ع»، حالت گریه به خود گرفتن در مناجات و دعا و از خوف خدا نیز مطلوب است و این از نمونههای روانی تاثیر ظاهر درباطن است. رسول خدا «ص» در این زمینه به ابوذر غفاری فرمود: «یا اباذر!من استطاع انیبکی فلیبک، و من لم یستطع فلیشعر قلبه الحزن و لیتباک، ان القلب القاسی بعید منالله»(4) هر که میتواند گریه کند، پس بگرید و هر که نتواند، پس در دل خویش حزن قراردهد و تباکی کند، همانا قلب قساوت گرفته، از خداوند دور است.امام صادق «ع» درباره گریه بر گناه خویش و از خوف خدا میفرماید: «ان لم یجئک البکاء فتباک، فان خرج منک مثل راس الذباب فبخ بخ»(5) اگر گریهات نمیآید، خود را به حالت گریه درآور، پساگر به اندازه سر مگسی اشک بیرون آمد، پس مرحبا به تو.
1) بحار الانوار، ج 44، ص 282.
2) همان، ص 288.
3) مستدرک سفینة البحار، نمازی شاهرودی، ج 7، ص 235.
4) مکارم الاخلاق، طبرسی، ص 462، بحار الانوار، ج 74، ص 79.
5) بحار الانوار، ج 90، ص 344.
