اعلام.شعار فراخوانی مسلمین به نماز که در اوایل هجرت تشریع شد.در حادثه کربلاچند مورد، به کار گرفته شده است.یکی آنگاه که کاروان حسین «ع» با سپاه حر در «ذوحسم» در مسیر کربلا مواجه شد.هنگام ظهر فرا رسید.امام حسین «ع» به حجاج بن مسروق (و به گفته برخی منابع، به پسر خویش) فرمود: اذان بگو.اذان گفته شد و امامحسین «ع» نماز جماعت خواند.سپاه حر نیز به آن حضرت اقتدا کرد.(1) مورد دیگر در شام و بارگاه یزید، وقتی امام سجاد «ع» آن خطبه افشاگر و کوبنده را ایراد کرد و پیاپی فضایل خویش را بر شمرد و حاضران به گریه افتادند و افکارشان دگرگون شد و یزید بیم آن داشت که فتنهای پیش آید که پایانش ناخوشانید باشد، به مؤذن اشاره کرد که اذان بگوید تابدینوسیله خطبه امام را قطع کند. مؤذن چون تکبیر گفت، حضرت فرمود: خدا بزرگتر از هر چیز است و برتر از حواس.مؤذن چون گفت: اشهد ان لا اله الا الله، حضرت فرمود: موو پوست و گوشت و خون و مغز و استخوانم به یگانگی خدا گواهی میدهد.چون مؤذن گفت: اشهد ان محمدا رسول الله، حضرت سجاد خطاب به یزید کرد: ای یزید!این «محمد» آیا جد من است یا جد تو؟اگر بگویی جد توست، دروغ گفتهای و اگر بگویی جدمن است، پس چرا عترت او را کشتی؟(2) و اینگونه بود که حضرت زین العابدین «ع»، روش
یزید را در به کار گرفتن اذان برای خاموش کردن فریاد اذان مجسم خنثی کرد و از همان موقعیت، بهترین بهره برداری سیاسی را نمود. امام سجاد علیه السلام در پاسخ ابراهیم بن طلحه نیز که از حضرت پرسید: چه کسی پیروز شد؟ فرمود: هنگام نماز، اذان و اقامه بگو، می فهمی که چه کسی پیروز است.(3)
1) بحار الانوار، ج 44، ص 376، عوالم (الامام الحسین)، بحرانی، ص 163.
2) حیاة الامام زین العابدین، باقر شریف القرشی، ص 177 به نقل از مقتل خوارزمی.
3) نفس المهموم، ص 434.
