در حادثه کربلا، آب و عطش لازم و ملزوم یکدیگرند.کاروان اباعبدالله، کنار فرات فرود آمد، لیکن سپاه ابن سعد، فرات را به محاصره گرفت و آب را به روی امام حسین «ع» و اهل بیت و اصحابش بست و میان امام و آب فاصله انداختند تا هم زودتر حسین «ع» را به تسلیم وادارند و هم از خاندان رسالت انتقام بگیرند.به نقل مورخان، از سه روز قبل از عاشورابا محاصره فرات، خیمه گاه امام در مضیقه بی آبی قرار گرفت و کودکان اهل بیت را با دیدن رود فرات، تاب تحمل عطش کمتر میشد.منع آب از زنان و کودکان و افراد عادی (بویژه غیرنظامیان) در همه ادیان و مذاهب، غیر قانونی و عملی غیر انسانی است، بویژه در اسلام.
سپاه اموی با بستن آب به روی یاران و فرزندان حسین «ع»، این کار خلاف شرع ومغایر با شرافت انسانی و جرم جنگی را مرتکب شدند و کسانی همچون مهاجربن اوس، عمرو بن حجاج و عبدالله بن حصین به این عمل مباهات میکردند و زخم زبان میزدند که: حسین!از این آب، درندگان و پرندگان میخورند ولی تو حق نداری از آن بچشی!
مساله «آب»، در ابعاد و صحنههای مختلف نهضت عاشورا مطرح است، از قبیل: فرات
و نهر علقمه، مشک و عباس، کودکان و العطش، علی اصغر و تیر حرمله، سقایی و علمداری، سنگابخانه، آب خنک و سلام بر حسین، غسل زیارت، لبهای تشنه، بستن آبدر کربلا، مراسم طشت گذاری، مهریه فاطمه، برداشتن کام با آب فرات، سیراب کردن سپاه حر و… که درباره هر کدام میتوانید به عنوان خاص آن در این فرهنگ مراجعه کنید. تشنگی کودکان و شهادت حسین با لب تشنه از فرازهای برجسته این حادثه است.وقتی امام سجاد «ع» نیز پیکر امام را دفن کرد، با انگشت روی قبر پدر نوشت: «هذا قبرالحسین بن علی بن ابی طالب، الذی قتلوه عطشانا».
از آب هم مضایقه کردند کوفیان
خوش داشتند حرمت مهمان کربلا
بودند دیو و دد همه سیراب و میمکید
خاتم ز قحط آب، سلیمان کربلا(1)
بسیار گریست تا که بی تاب شد، آب
خون ریخت ز دیدگان و خوناب شد، آب
از شدت تشنه کامیات، ای سقا
آن روز ز شرم روی تو آب شد، آب(2)
آب، شرمنده ی ایثار علمدار تو شد
که چرا تشنه از او اینهمه بیباک گذشت
بود لب تشنه ی لبهای تو صد رود فرات
رود بیتاب، کنار تو عطشناک گذشت
بر تو بستند اگر آب، سواران سراب
دشت دریا شد و آب از سر افلاک گذشت(3)
آب، رمز طلب و تشنگی و الگوی عطشهای حیات بخش است و آنان که از آب هم استغنا و بی نیازی نشان میدهند و تشنگی را طالبند، به آب حیات و سیرابی جان میرسند.
به گفته مولانا:
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
1) محتشم کاشانی.
2) سهرابی نژاد.
3) نصرالله مردانی.
