درباره نهضت کربلا، تاکنون بسیار نوشته، سروده و تحقیق شده است وصاحبان فکر و قلم از زوایای مختلف و با دیدهای گونه گون به این حماسه نگریسته اند، بگونهای که مجموعه آثار مربوط به قیام کربلا و مسائل جنبی آن، کتابخانه عظیمی را تشکیل میدهد، اما… همچنان زمینه و میدان برای پژوهش و عرضههای جدید در این باره باز است. بقول «صائب»:
یک عمر میتوان سخن از زلف یار گفت
در بند آن مباش که مضمون نمانده است
هدف از تدوین این فرهنگنامه، آن بوده که یک مجموعه یک جلدی، فشرده، دم دست و کار بردی، حاوی لازمترین دانستنیها پیرامون موضوعاتی که به آن نهضت جاوید چه در عصر حادثه، چه زمانهای پس از آن تا امروز مربوط میشود، ارائه گردد.از این رو مدخلهای کتاب که به ترتیب الفباست، اشخاص، گروهها، جاها، کتابها، اصطلاحات، سنتها، شعایر، تعالیم مکتبی و محورهای دیگر را که به نحوی در ارتباط با فرهنگ عاشوراست شامل میشود.
درباره اغلب عنوانهای این فرهنگنامه میتوان مقاله مبسوط، حتی جزوه و کتاب نوشت – آنگونه که نوشتهاند – لیکن هدف این بوده که در حداقل عبارات ودور از شرح و بسط غیر ضروری و قلمفرسایی، مفیدترین آگاهیهای لازم به خواننده داده شود.ناگفته نماند در برخی عناوین هم در منابع مختلف مطلب چندانی به دست نمیآید، بخصوص پیرامون بعضی از شهدای کربلا.از این رو آگاهیهای داده شده گاهی بسیار اندک و احیانا غیر کافی است.
تدوین و ارائه یک دایرة المعارف کامل و شامل، که به چندین مجلد قطور بالغ گردد، کار یک گروه، آن هم در چند سال و با امکانات پژوهشی گسترده است (همچنانکه طبق اطلاع نگارنده، برخی مراکز در تهران، قم و مشهد چنین انگیزه و انگارهای دارند و به کار مشغولند) و سالها باید انتظار کشید تا آن تلاشها به ثمر برسد و فیشها کتاب شود.
اگر در این کتاب با برخی کاستیها روبرو شوید، آن را به حساب فردی بودن کار بگذارید.در عین حال از تذکرات و پیشنهادهای اهل نظر در تکمیل این مجموعه، مشتاقانه استقبال میشود.
امید میرود این اثر برای همه شیفتگان اهل بیت عصمت «ع» که دل در گرو عشق ابا عبدالله «ع» دارند و سر بر آستان ولای او میسایند، بویژه فرهنگیان، نسل جوان کتابخوان، مبلغان، سروران روحانی، مداحان و ذاکران، بسیجیان عاشورایی و امت حزب الله مفید باشد.
