13 / 1
الحث على طلب الحلال
3880. الفردوس عن الحسین بن علیّ علیهما السلام عن رسول اللّه صلى الله علیه و آله: العِبادَةُ سَبعونَ بابا، أفضَلُها طَلَبُ الرِّزقِ الحَلالِ.(1)
13 / 2
الحث على التجارة
3881. الخصال بإسناده عن الحسین بن علیّ عن أبیه علیّ بن أبی طالب علیهما السلام عن النبیّ صلى الله علیه و آله: تِسعَةُ أعشارِ الرِّزقِ فِی التِّجارَةِ، وَالجُزءُ الباقی فِی السّابِیاءِ یَعنِی الغَنَمَ.(2)
13 / 1
تشویق به کسب حلال
3880. الفردوس از امام حسین علیه السلام، از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عبادت، هفتاد باب (بخش) دارد که برترینِ آنها، در پىِ روزى حلال بودن است.
13 / 2
تشویق به تجارت
3881. الخصال به سندش، از امام حسین علیه السلام، از امام على علیه السلام، از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نُه دهمِ روزى، در تجارت است و آن جزء باقى مانده، در گلّهدارى.
13 / 3
برکة التجارة
3882. الخصال بإسناده عن الحسین عن أبیه علیّ علیهما السلام: قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: إذَا التّاجِرانِ صَدَقا وبَرّا بورِکَ لَهُما، وإذا کَذَبا وخانا لَم یُبارَک لَهُما، وهُما بِالخِیارِ ما لَم یَفتَرِقا، فَإِنِ اختَلَفا فَالقَولُ قَولُ رَبِّ السِّلعَةِ أو یَتَتارَکا.(3)
13 / 4
المماکسة فی البیع
3883. تاریخ بغداد عن أبی هشام القنّاد البصری: کُنتُ أحمِلُ المَتاعَ مِنَ البَصرَةِ إلَى الحُسَینِ بنِ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام، فَکانَ رُبَّما یُماکِسُنی(4) فیهِ، فَلَعَلّی لا أقومُ مِن عِندِهِ حَتّى یَهَبَ عامَّتَهُ.
فَقُلتُ: یَابنَ رَسولِ اللّهِ، أجیئُکَ بِالمَتاعِ مِنَ البَصرَةِ تُماکِسُنی فیهِ، فَلَعَلّی لا أقومُ حَتّى تَهَبَ عامَّتَهُ؟!
فَقالَ: إنَّ أبی حَدَّثَنی یَرفَعُ الحَدیثَ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله، أنَّهُ قالَ: المَغبونُ(5) لا مَحمودٌ ولا مَأجورٌ.(6)
13 / 3
برکت تجارت
3882. الخصال به سندش، از امام حسین علیه السلام، از امام على علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «چون دو تاجر، راست بگویند و نیکى کنند، [داد و ستدشان] برایشان برکت مىکند و چون دروغ بگویند و خیانت کنند، برایشان مبارک نمىشود، و آن دو تا هنگامى که از هم جدا نشدهاند، حقّ فسخ معامله را دارند و اگر با هم اختلاف پیدا کردند، حق با صاحبِ کالاست [و با سوگند او، دعوا تمام است]، یا آن که خصومت را رها کنند».
13 / 4
چانه زدن در خرید
3883. تاریخ بغداد به نقل از ابو هِشام قنّاد بصرى: من کالاهایى را از بصره براى حسین بن على بن ابى طالب علیه‌السلام مىبردم و گاه با من در خرید آن، چانه مىزد؛ امّا برخى مواقع، هنوز از نزدش برنخاسته بودم که همه [ى آنچه خریده بود] را [به دیگران] مىبخشید. [روزى] گفتم: اى فرزند پیامبر خدا! از بصره برایت کالا مىآورم و با من چانه مىزنى؛ امّا هنوز برنخاسته، همهاش را مىبخشى؟!
فرمود: «پدرم [على علیه السلام] برایم نقل کرد و آن را به پیامبر صلى الله علیه و آله نسبت داد که: «مغبون، نه ستوده است، و نه پاداش دارد»».
13 / 5
خیر المالِ
3884. معانی الأخبار بإسناده عن الحسین عن أبیه علیّ علیهما السلام: قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: خَیرُ المالِ سِکَّةٌ(7) مَأبورَةٌ، ومُهرَةٌ(8) مَأمورَةٌ.(9)
13 / 5
بهترین مال
3884. معانى الأخبار به سندش، از امام حسین علیه‌السلام از امام على علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «بهترین مال، باغ خرماى تلقیح شده و کُرّهاسبِ پُر زاد و ولد است».
1) الفردوس: ج 3 ص 79 ح 4221؛ معانی الأخبار: ص 366 ح 1 عن إسماعیل بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام عنه صلى الله علیه و آله، وفی کشف الخفاء: ج 2 ص 53 ح 1699 نقلًا عن الدیلمی عن الإمام الحسن علیه‌السلام عنه صلى الله علیه و آله وراجع: الکافی: ج 5 ص 78 ح 6.
2) الخصال: ص 446 ح 45 عن زید بن علیّ عن الإمام زین العابدین علیه السلام، بحار الأنوار: ج 64 ص 118 ح 1.
3) الخصال: ص 45 ح 43 عن زید بن علیّ عن الإمام زین العابدین علیه السلام، بحار الأنوار: ج 103 ص 95 ح 14.
4) المُماکَسَة فی البیع: انتقاص الثمن واستحطاطه (النهایة: ج 4 ص 349 «مکس»).
5) غَبَنتُهُ فی البیع: أی خدعته، وقد غُبِنَ فهو مغبون (الصحاح: ج 6 ص 2172 «غبن»).
6) تاریخ بغداد: ج 4 ص 180 الرقم 1863، تاریخ دمشق: ج 14 ص 112 ح 3403، مسند أبی یعلى: ج 6 ص 181 ح 6750 وفیه ذیله؛ عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 2 ص 48 ح 184 عن داوود بن سلیمان الفرّاء عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام عنه صلى الله علیه و آله وفیه ذیله، بحار الأنوار: ج 103 ص 94 ح 12.
7) سِکَّة مأبورة: السِّکَّةُ الطریقة المصطفّةُ من النخل، والمأبورة: الملقَّحةُ (النهایة: ج 2 ص 384 «سکک»).
8) المُهرُ: وَلَدُ الفَرَسِ، والانثى: مُهرَة (الصحاح: ج 2 ص 821 «مهر»).
9) معانی الأخبار: ص 292 ح 1 عن ثابت بن دینار عن الإمام زین العابدین علیه السلام، بحار الأنوار: ج 64 ص 162 ح 7 وراجع: المعجم الکبیر: ج 7 ص 91 ح 6471 والطبقات الکبرى: ج 7 ص 79.
