9 / 1
فضل قراءة القرآن
3817. الکافی عن بشر بن غالب الأسدی عن الحسین بن علیّ علیهما السلام: مَن قَرَأَ آیَةً مِن کِتابِ اللّهِ عز و جل فی صَلاتِهِ قائِما یُکتَبُ لَهُ بِکُلِّ حَرفٍ مِئَةُ حَسَنَةٍ، فَإِذا قَرَأَها فی غَیرِ صَلاةٍ کَتَبَ اللّهُ لَهُ بِکُلِّ حَرفٍ عَشرَ حَسَناتٍ، وإنِ استَمَعَ القُرآنَ کَتَبَ اللّهُ لَهُ بِکُلِّ حَرفٍ حَسَنَةً، وإن خَتَمَ القُرآنَ لَیلًا صَلَّت عَلَیهِ المَلائِکَةُ حَتّى یُصبِحَ، وإن خَتَمَهُ نَهارا صَلَّت عَلَیهِ الحَفَظَةُ حَتّى یُمسِیَ، وکانَت لَهُ دَعوَةٌ مُجابَةٌ، وکانَ خَیرا لَهُ مِمّا بَینَ السَّماءِ إلَى الأَرضِ.
قُلتُ: هذا لِمَن قَرَأَ القُرآنَ، فَمَن لَم یَقرَأ؟
قالَ: یا أخا بَنی أسَدٍ، إنَّ اللّهَ جَوادٌ ماجِدٌ کَریمٌ، إذا قَرَأَ ما مَعَهُ أعطاهُ اللّهُ ذلِکَ.(1)
3818. الأمالی للصدوق باسناده عن الامام الحسین علیه السلام: قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: مَن قَرَأَ عَشرَ آیاتٍ فی لَیلَةٍ لَم یُکتَب مِنَ الغافِلینَ، ومَن قَرَأَ خَمسینَ آیَةً کُتِبَ مِنَ الذّاکِرینَ،
9 / 1
ثواب قرائت قرآن
3817. الکافى به نقل از بِشْر بن غالب اسدى: امام حسین علیه‌السلام فرمود: «هر کس آیهاى از کتاب خدا را در قرائت نمازش بخواند، در برابر هر کلمه، صد ثواب برایش نوشته مىشود و چون در غیرِ نماز بخواند، خداوند، در برابر هر کلمهاش براى او ده ثواب مىنویسد و اگر گوش به قرآن بسپارد، خداوند، براى هر کلمه، یک ثواب برایش مىنویسد و اگر در شبى قرآن را ختم کند، فرشتگان بر او درود مىفرستند تا شب را به روز برساند و اگر روز، ختم کند، نگهبانان (فرشتگان) تا شب بر او درود مىفرستند و یک دعاى مستجاب دارد و این برایش از آنچه میان آسمان و زمین هست، بهتر است».
گفتم: این براى کسى است که قرآن را [حفظ دارد و] قرائت مىکند؛ امّا کسى که [حفظ ندارد و] قرائت نمىکند، چه؟
فرمود: «اى برادر اسدى! خداوند، بخشنده و بزرگوار و کریم است. اگر همان چیزى را که با خود (در یاد) دارد، بخواند، خدا، آن پاداش را به او عطا مىکند».
3818. الأمالى، صدوق به سَنَدش، از امام حسین علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «هر کس، ده آیه در هر شب بخواند، [نامش] جزو غافلان نوشته نمىشود و هر کس پنجاه آیه بخواند،
ومَن قَرَأَ مِئَةَ آیَةٍ کُتِبَ مِنَ القانِتینَ(2)، ومَن قَرَأَ مِئَتَی آیَةٍ کُتِبَ مِنَ الخاشِعینَ، ومَن قَرَأَ ثَلاثَمِئَةِ آیَةٍ کُتِبَ مِنَ الفائِزینَ، ومَن قَرَأَ خَمسَمِئَةِ آیَةٍ کُتِبَ مِنَ المُجتَهِدینَ، ومَن قَرَأَ ألفَ آیَةٍ کُتِبَ لَهُ قِنطارٌ، وَالقِنطارُ خَمسونَ ألفَ مِثقالِ ذَهَبٍ، وَالمِثقالُ أربَعَةٌ وعِشرونَ قیراطا، أصغَرُها مِثلُ جَبَلِ احُدٍ، و أکبَرُها ما بَینَ السَّماءِ وَالأَرضِ.(3)
9 / 2
فضل قراءة البسملة
3819. الأمالی للصدوق بإسناده عن الحسین بن علیّ عن أخیه الحسن بن علیّ علیهما السلام: قالَ أمیرُ المُؤمِنینَ علیه السلام: إنَّ «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» آیَةٌ مِن فاتِحَةِ الکِتابِ، وهِیَ سَبعُ آیاتٍ تَمامُها: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ».
سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله یَقولُ: إنَّ اللّهَ عز و جل قالَ لی: یا مُحَمَّدُ «وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ»(4) فَأَفرَدَ الامتِنانَ عَلَیَّ بِفاتِحَةِ الکِتابِ وجَعَلَها بِإِزاءِ القُرآنِ العَظیمِ، وإنَّ فاتِحَةَ الکِتابِ أشرَفُ ما فی کُنوزِ العَرشِ، وإنَّ اللّهَ عز و جل خَصَّ مُحَمَّدا صلى الله علیه و آله وشَرَّفَهُ بِها ولَم یُشرِکَ مَعَهُ فیها أحَدا مِن أنبِیائِهِ ما خَلا سُلَیمانَ علیه السلام، فَإِنَّهُ أعطاهُ مِنها «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»-، ألا تَراهُ یَحکی عَن بِلقیسَ حینَ قالَت: «إِنِّی أُلْقِیَ إِلَیَّ کِتابٌ کَرِیمٌ- إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»(5)
جزو ذاکران نوشته مىشود و هر کس صد آیه بخواند، جزو مطیعان نوشته مىشود و هر کس دویست آیه بخواند، جزو خاشعان نوشته مىشود و هر کس سیصد آیه بخواند، جزو رستگاران نوشته مىشود و هر کس پانصد آیه بخواند، جزو کوشندگان نوشته مىشود و هر کس هزار آیه بخواند، برایش یک قِنْطار نوشته مىشود و قنطار، پنجاه هزار مثقال طلاست و هر مثقال، بیست و چهار قیراط است که کوچکترینِ قیراطها، مانند کوه احُد و بزرگترینِ آنها از زمین تا آسمان است».
9 / 2
ثواب گفتن «بسم الله»
3819. الأمالى، صدوق به سندش، از امام حسین علیه السلام، از امام حسن علیه السلام: امیر مؤمنان علیه‌السلام فرمود: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»، آیهاى از سوره آغازینِ قرآن (سوره حمد) است و آن، هفت آیه است که کامل کنندهاش «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» است.
شنیدم که پیامبر خدا صلى الله علیه و آله مىگوید: خداوند عز و جل به من فرمود: «اى محمّد! «به تو، آیات هفتگانه (سوره فاتحة الکتاب) و قرآن بزرگ را عطا کردیم»» و امتنان بر من به دادن فاتحة الکتاب را در برابر همه قرآن بزرگ، قرار داده است. فاتحة الکتاب، شریفترین چیز در میان گنجینههاى عرش است و خداوند، محمّد صلى الله علیه و آله را بدان، ویژه و بزرگ داشته است و هیچ یک از پیامبرانش، بجز سلیمان علیه‌السلام را با او در این ویژگى، شریک نکرده است. به سلیمان علیه‌السلام از این سوره، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»- را [و نه همه آن را] عطا کرد. مگر نمىبینى که از بِلقیس چنین حکایت مىکند: «نامهاى ارجمند براى من آمده است، و آن، از سلیمان است و [مضمون] آن، چنین است: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»؟
ألا فَمَن قَرَأَها مُعتَقِدا لِمُوالاةِ مُحَمَّدٍ وآلِهِ الطَّیِّبینَ، مُنقادا لِأَمرِهِما، مُؤمِنا بِظاهِرِهِما وباطِنِهِما(6)، أعطاهُ اللّهُ عز و جل بِکُلِّ حَرفٍ مِنها حَسَنَةً، کُلُّ واحِدَةٍ مِنها أفضَلُ لَهُ مِنَ الدُّنیا بِما فیها مِن أصنافِ أموالِها وخَیراتِها، ومَنِ استَمَعَ إلى قارِئٍ یَقرَؤُها کانَ لَهُ قَدرُ ثُلُثِ ما لِلقارِىِء(7)، فَلیَستَکثِر أحَدُکُم مِن هذَا الخَیرِ المُعرَضِ لَکُم، فَإِنَّهُ غَنیمَةٌ لا یَذهَبَنَّ أوانُهُ فَتَبقى فی قُلوبِکُمُ الحَسرَةُ.(8)
9 / 3
فضل قراءة آیة الکرسی
3820. جامع الأحادیث للقمّی عن الحسین بن علیّ علیهما السلام: قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: إنَّ آیَةَ الکُرسِیِّ فی لَوحٍ مِن زُمُرُّدٍ أخضَرَ، مَکتوبٌ بِمِدادٍ(9) مَخصوصٍ بِاللّهِ، لَیسَ مِن یَومِ جُمُعَةٍ إلّا صُکَّ(10) ذلِکَ اللَّوحُ جَبهَةَ إسرافیلَ، فَإِذا صُکَّ جَبهَتَهُ سَبَّحَ فَقالَ: «سُبحانَ مَن لا یَنبَغِی التَّسبیحُ إلّا لَهُ، ولَا العِبادَةُ وَالخُضوعُ إلّا لِوَجهِهِ، ذلِکَ اللّهُ القَدیرُ الواحِدُ العَزیزُ». فَإِذا سَبَّحَ، سَبَّحَ جَمیعُ مَن فِی السَّماواتِ مِن مَلَکٍ وهَلَّلوا، فَإِذا سَمِعَ أهلُ السَّماءِ الدُّنیا تَسبیحَهُم قَدَّسوا، فَلا یَبقى مَلَکٌ مُقَرَّبٌ ولا نَبِیٌّ مُرسَلٌ إلّا دَعا لِقارِىِ آیَةِ الکُرسِیِّ عَلَى التَّنزیلِ.(11)
هان! هر کس آن را بخواند در حالى که به دوستى محمّد و خاندان پاکش معتقد و مطیع فرمان آن دو (قرآن، و محمّد و خاندانش) و مؤمن به ظاهر و باطنشان باشد، خداى عز و جل در برابر هر کلمهاش به او یک حَسَنه (ثواب) مىدهد که هر حَسَنهاى، از دنیا و همه آنچه از اموال و دارایىهاى گوناگون که در آن هست، برتر است و هر کس به قرائت کننده آن گوش بسپارد، به اندازه یکْسومِ پاداش قارى را دارد. پس باید هر یک از شما از این خیر در دسترستان، بسیار بر گیرد که آن، غنیمت است، و مباد که فرصتش برود و حسرتش بر جانهایتان بنشیند!».
9 / 3
ثواب خواندن «آیة الکرسى»
3820. جامع الأحادیث، قمى از امام حسین علیه السلام: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «آیة الکرسى، بر لوحى از زمرّد سبز و با مرکّب ویژه خدا، نوشته شده است. هیچ روز جمعهاى نیست، جز آن که آن لوح بر پیشانىِ اسرافیل علیه‌السلام زده مىشود و اسرافیل بر اثر آن، چنین تسبیح گفته، مىگوید: «پاک است خدایى که تسبیح، شایسته جز او نیست و بندگى و افتادگى، جز براى ذات او سزا نیست! اوست خداى تواناى یکتاىِ شکستناپذیر» .
هنگامى که اسرافیل علیه‌السلام تسبیح مىگوید، همه فرشتگان آسمانها، تسبیح و تهلیل مىگویند، و چون ساکنان آسمان زیرین (دنیا)، تسبیح آنان را مىشنوند، تقدیس مىکنند و هیچ فرشته مقرّب و پیامبرِ فرستاده شدهاى نمىمانَد، مگر آن که براى قارى آیة الکرسى به همان گونهاى که نازل شده است، دعا مىکند».
1) الکافی: ج 2 ص 611 ح 3، عدّة الداعی: ص 269، بحار الأنوار: ج 92 ص 201 ح 17.
2) القُنُوتُ: یرد بمعانی متعدّدة، کالطاعة والخشوع والصلاة، والدعاء والعبادة، فیُصرف فی کلّ واحد من هذه المعانی إلى ما یحتمله لفظ الحدیث الوارد فیه (النهایة: ج 4 ص 111 «قنت»).
3) الأمالی للصدوق: ص 115 ح 97 عن سعد بن طریف عن الإمام الباقر عن أبیه علیهما السلام، بحار الأنوار: ج 92 ص 196 ح 2 وراجع: الکافی: ج 2 ص 612 ح 4 ومعانی الأخبار: ص 147 ح 1.
4) الحجر: 87.
5) النمل: 29 و 30.
6) فی نسخةٍ: «منقادا لأمرهم، مؤمنا بظاهرها وباطنها» (هامش المصدر).
7) فی عیون أخبار الرضا علیه السلام: «کان له بقدر ما للقارئ».
8) الأمالی للصدوق: ص 241 ح 255، عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 1 ص 302 ح 60 نحوه ولیس فیه «ثلث» وکلاهما عن محمّد بن زیاد ومحمّد بن سیّار عن الإمام العسکری عن آبائه:، بحار الأنوار: ج 92 ص 227 ح 5 وراجع: التفسیر المنسوب إلى الإمام العسکری 7: ص 29 ح 10.
9) المِدادُ: ما یکتب به (مجمع البحرین: ج 3 ص 1680 «مدد»).
10) صَکَّهُ: ضربه شدیدا (تاج العروس: ج 13 ص 600 «صکک»).
11) جامع الأحادیث للقمّی: ص 158، بحار الأنوار: ج 89 ص 355.
