1 / 1
ثمرة العبادة
3755. تنبیه الخواطر عن الإمام الحسین علیه السلام: مَن عَبَدَ اللّهَ حَقَّ عِبادَتِهِ، آتاهُ اللّهُ فَوقَ أمانِیِّهِ وکِفایَتِهِ.(1)
1 / 2
انواع العبادة
3756. تحف العقول عن الإمام الحسین علیه السلام: إنَّ قَوما عَبَدُوا اللّهَ رَغبَةً فَتِلکَ عِبادَةُ التُّجّارِ، وإنَّ قَوما عَبَدُوا اللّهَ رَهبَةً فَتِلکَ عِبادَةُ العَبیدِ، وإنَّ قَوما عَبَدُوا اللّهَ شُکرا فَتِلکَ عِبادَةُ الأَحرارِ؛ وهِیَ أفضَلُ العِبادَةِ.(2)
1 / 1
ثمره عبادت
3755. تنبیه الخواطر از امام حسین علیه السلام: هر کس خدا را آن گونه که حقّ اوست، عبادت کند، خداوند، بیش از آرزوها و نیازش به او عطا مىکند.
1 / 2
گونههاى عبادت
3756. تحف العقول از امام حسین علیه السلام: گروهى، خدا را به طمع [بهشت] عبادت کردند. این، عبادتِ تاجران است. گروهى، خدا را از سرِ ترس، عبادت کردند. این، عبادتِ بردگان است. گروهى، خدا را از سرِ سپاس، عبادت کردند. این، عبادتِ آزادگان و برترین عبادت است.
1 / 3
شرط قبول العبادة
3757. دعائم الإسلام: عَنِ الحُسَینِ بنِ عَلِیٍّ علیه‌السلام أنَّهُ قیلَ لَهُ: إنَّ عَبدَ اللّهِ بنَ عامِرٍ(3) تَصَدَّقَ الیَومَ بِکَذا وکَذا، و أعتَقَ الیَومَ کَذا وکَذا.
فَقالَ: إنَّما مَثَلُ عَبدِ اللّهِ بنِ عامِرٍ کَمَثَلِ الَّذی یَسرِقُ الحاجَّ ثُمَّ یَتَصَدَّقُ بِما سَرَقَ. وإنَّمَا الصَّدَقَةُ الطَّیِّبَةُ صَدَقَةُ الَّذی عَرِقَ فیها جَبینُهُ، وَاغبَرَّ فیها وَجهُهُ.
قیلَ لِأَبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام: مَن عَنى بِذلِکَ؟ قالَ: عَنى بِهِ عَلِیّا علیه السلام.(4)
3758. تاریخ أصبهان عن أبی إسحاق عن الحسین بن علیّ علیه السلام: قالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: مَثَلُ الَّذی یُصیبُ المالَ مِنَ الحَرامِ ثُمَّ یَتَصَدَّقُ بِهِ، لَم یُتَقَبَّل مِنهُ إلّا کَما یُتَقَبَّلُ مِنَ الزّانِیَةِ الَّتی تَزنی ثُمَّ تَتَصَدَّقُ بِهِ عَلَى المَرضى.(5)
1 / 4
صدق العبودیة
3759. الإقبال عن الإمام الحسین علیه‌السلام فیما نُسِبَ إلَیهِ مِن دُعاءِ عَرَفَةَ: إلهی هذا ذُلّی ظاهِرٌ بَینَ یَدَیکَ، وهذا حالی لا یَخفى عَلَیکَ، مِنکَ أطلُبُ الوُصولَ إلَیکَ، وبِکَ أستَدِلُّ عَلَیکَ، فَاهدِنی بِنورِکَ إلَیکَ، و أقِمنی بِصِدقِ العُبودِیَّةِ بَینَ یَدَیکَ.(6)
1 / 3
شرط قبولى عبادت
3757. دعائم الإسلام: به امام حسین علیه‌السلام گفته شد: عبد اللّه بن عامر،(7) امروز، فلان مقدار صدقه داد و فلان تعداد، بنده آزاد کرد.
فرمود: «حکایت عبد اللّه بن عامر، حکایتِ دزدى است که از حاجیان مىدزدد و سپس، آنچه را دزدیده، صدقه مىدهد. صدقه پاکیزه، صدقه کسى است که بر پیشانىاش عَرَق نشسته و چهرهاش غبار گرفته باشد».
به امام صادق علیه‌السلام گفته شد: منظور ایشان، که بود؟
فرمود: «مقصودش على علیه‌السلام بود [که از دسترنجِ خویش، نه از بیت المال، صدقه مىداد]».
3758. تاریخ أصبهان به نقل از ابو اسحاق، از امام حسین علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «کسى که مالى را از حرام به دست مىآورد و سپس، آن را صدقه مىدهد، از او پذیرفته نمىشود، مگر مانند [قبولىِ صدقه] زن زناکارى که مزد زنایش را به بیماران، صدقه مىدهد!».
1 / 4
بندگى راستین
3759. الإقبال از امام حسین علیه السلام، در دعاى عرفه منسوب به ایشان: خداى من! این، خوارى من است که بر تو آشکار است و این، حال من است که از تو پنهان نیست. رسیدن به تو را از تو مىخواهم و با تو به تو ره مىجویم. پس مرا با نور خود، ره بنما و به بندگى راستین در پیشگاهت، موفّق بدار.
1 / 5
شدة عبادة النبی صلى الله علیه و آله
3760. الاحتجاج عن موسى بن جعفر عن آبائه عن الحسین بن علیّ عن علیّ علیهم السلام: لَقَد قامَ [رَسولُ اللّهِ] صلى الله علیه و آله عَشرَ سِنینَ عَلى أطرافِ أصابِعِهِ، حَتّى تَوَرَّمَت قَدَماهُ وَاصفَرَّ وَجهُهُ، یَقومُ اللَّیلَ أجمَعَ، حَتّى عوتِبَ فی ذلِکَ، فَقالَ اللّهُ عز و جل: «طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى»(8) بَل لِتَسعَدَ بِهِ.(9)
1 / 6
دوام عزم الطاعة
3761. الإقبال عن الإمام الحسین علیه‌السلام فیما نُسِبَ إلَیهِ مِن دُعاءِ عَرَفَةَ: إلهی، إنَّکَ تَعلَمُ أنّی وإن لَم تَدُمِ الطّاعَةُ مِنّی فِعلًا جَزما، فَقَد دامَت مَحَبَّةً وعَزما.(10)
1 / 7
ذم الاعتماد على الطاعة
3762. الإقبال عن الإمام الحسین علیه‌السلام فیما نُسِبَ إلَیهِ مِن دُعاءِ عَرَفَةَ: إلهی، حُکمُکُ النّافِذُ ومَشِیَّتُکَ القاهِرَةُ لَم یَترُکا لِذی مَقالٍ مَقالًا، ولا لِذی حالٍ حالًا! إلهی کَم مِن طاعَةٍ بَنَیتُها، وحالَةٍ شَیَّدتُها، هَدَمَ اعتِمادی عَلَیها عَدلُکَ، بَل أقالَنی مِنها فَضلُکَ.(10)
1 / 5
فراوانى عبادت پیامبر صلى الله علیه و آله
3760. الاحتجاج از امام کاظم، از پدرانش، از امام حسین، از امام على علیهم السلام: [پیامبر خدا صلى الله علیه و آله] ده سال بر سرْانگشتانش ایستاد تا آن جا که پاهایش ورم کرد و صورتش زرد شد. ایشان، همه شب را به عبادت مىایستاد، تا آن که در این باره به او عتاب شد و خداوند عز و جل فرمود: «طا ها. ما قرآن را بر تو نفرستادیم تا خود را هلاک کنى»؛ بلکه براى آن است که با آن، خوشبخت شوى.
1 / 6
دوام تصمیم بر اطاعت
3761. الإقبال از امام حسین علیه السلام، در دعاى عرفه منسوب به ایشان: خداى من! تو مىدانى که هر چند طاعتم ادامهدار و قطعى نیست، امّا محبّت و تصمیمم ادامهدار است.
1 / 7
نکوهش اعتماد بر اطاعت
3762. الإقبال از امام حسین علیه السلام، در دعاى عرفه منسوب به ایشان: خداى من! حُکمت نافذ است و خواسته چیرهات، براى [هیچ] سخنگویى جاى سخن و براى [هیچ] قدرتمندى جاى کار، نگذاشته است.
خداى من! چه طاعتها که بنا نهادم و چه حالتها که استوار داشتم و عدالت تو، اعتمادم را بر آنها از میان بُرده و لطف تو، آن [اعتماد] را به من، باز گردانده است.
1) تنبیه الخواطر: ج 2 ص 108، التفسیر المنسوب إلى الإمام العسکری 7: ص 327 ح 179، بحار الأنوار: ج 71 ص 184 ح 44.
2) تحف العقول: ص 246، بحار الأنوار: ج 78 ص 117 ح 5.
3) عبد اللّه بن عامر بن کریز القرشی العبشمی، عامل عثمان على البصرة بعد أبی موسى، وولّاه أیضا بلاد فارس بعد عثمان بن أبی العاص، ولم یزل والیا على البصرة إلى أن قتل عثمان، فلمّا سمع ابن عامر بقتله حمل ما فی بیت المال وسار إلى مکّة، وقد ولی البصرة مرّة اخرى ثلاث سنین فی عهد معاویة. ولد فی عهد رسول اللّه 9، وتوفّی سنة سبع، وقیل: سنة ثمان وخمسین (اسد الغابة: ج 3 ص 289 الرقم 3033، الطبقات الکبرى: ج 5 ص 44).
4) دعائم الإسلام: ج 2 ص 329 ح 1244 و ج 1 ص 244 نحوه، بحار الأنوار: ج 96 ص 27 ح 56.
5) تاریخ أصبهان: ج 2 ص 216 ح 1499، کنز العمّال: ج 4 ص 14 ح 9262.
6) الإقبال (طبعة دار الکتب الإسلامیّة): ص 349، بحار الأنوار: ج 98 ص 226 ح 3.
7) عبد اللّه بن عامر بن کریز قُرَشى عبشمى، پس از ابوموسى اشعرى، کارگزار عثمان در بصره بود. عثمان، همچنین او را پس از عثمان بن ابى العاص به حکومت سرزمین فارس، منصوب کرد. عبد اللّه تا زمان کشته شدن عثمان، حاکم بصره بود و زمانى که خبر قتل عثمان را شنید، هر چه از بیت المال در اختیار داشت، با خود برداشت و به مکّه رفت. وى، بار دیگر در دوران معاویه، سه سال حاکم بصره شد. عبد اللّه بن عامر، در زمان پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به دنیا آمد و گفتهاند که در سال 57 یا 58 هجرى از دنیا رفت.
8) طه: 1 و 2.
9) الاحتجاج: ج 1 ص 520 ح 127، بحار الأنوار: ج 71 ص 26.
10) الإقبال (طبعة دار الکتب الإسلامیّة): ص 348، بحار الأنوار: ج 98 ص 225 ح 3.
