3 / 1
الأمان من المخاوف
3411. الأمالی للطوسی عن زید أبی اسامة عن الصادق أبی عبد اللّه علیه السلام: إنَّ اللّهَ تَعالى جَعَلَ تُربَةَ جَدِّی الحُسَینِ علیه‌السلام شِفاءً مِن کُلِّ داءٍ، و أمانا مِن کُلِّ خَوفٍ.(1)
3412. تهذیب الأحکام عن محمّد بن عیسى الیقطینی: بَعَثَ إلَیَّ أبُو الحَسَنِ الرِّضا علیه‌السلام رِزَمَ ثِیابٍ وغِلمانا، وحَجَّةً لی وحَجَّةً لِأَخی موسَى بنِ عُبَیدٍ وحَجَّةً لِیونُسَ بنِ عَبدِ الرَّحمنِ، فَأَمَرَنا أن نَحُجَّ عَنهُ، فَکانَت بَینَنا مِئَةُ دینارٍ أثلاثا فیما بَینَنا، فَلَمّا أرَدتُ أن اعَبِّیَ الثِّیابَ رَأَیتُ فی أضعافِ الثِّیابِ طینا.
فَقُلتُ لِلرَّسولِ: ما هذا؟ فَقالَ: لَیسَ یُوَجِّهُ بِمَتاعٍ إلّا جَعَلَ فیهِ طینا مِن قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.
ثُمَّ قالَ الرَّسولُ: قالَ أبُو الحَسَنِ علیه السلام: هُوَ أمانٌ بِإِذنِ اللّهِ، و أمَرَنا بِالمالِ بِامورٍ مِن صِلَةِ أهلِ بَیتِهِ وقَومٍ مَحاویجَ لا یُؤبَهُ(2) لَهُم.(3)
3 / 1
ایمن شدن از هر ترسى
3411. الأمالى، طوسى به نقل از زید ابو اسامه، از امام صادق علیه السلام: خداوند متعال، تربت جدّم حسین علیه‌السلام را شفاى هر درد و ایمنى از هر ترسى قرار داد.
3412. تهذیب الأحکام به نقل از محمّد بن عیسى یقطینى: امام رضا علیه السلام، بقچه لباس و غلامانى برایم فرستاد و هزینه حجّى براى من، برادرم موسى بن عبید و یونس بن عبد الرحمن فرستاد و به ما فرمان داد که از سوى او، حج بگزاریم. هزینه، یکصد دینار و براى هر سه نفر بود. هنگامى که خواستم لباسها را آماده و مرتّب کنم، در لا به لاى لباسها، تربتى دیدم. به پیک گفتم: این چیست؟
پیک گفت: امام علیه‌السلام هیچ کالایى را نمىفرستد، جز این که تربتى از قبر حسین علیه‌السلام در آن، قرار مىدهد.
سپس پیک گفت: امام رضا علیه‌السلام مىفرماید: «آن، به اذن خدا، امان [از دستبُرد و تباهى] است».
امام رضا علیه‌السلام به ما فرمان داده بود تا با آنچه برایمان فرستاده بود، به خاندانش و نیازمندانى که به آنان توجّهى نمىشود، رسیدگى کنیم.
3413. المزار للمفید عن محمّد بن عیسى عن رجل: بَعَثَ إلَیَّ أبُو الحَسَنِ الرِّضا علیه‌السلام مِن خُراسانَ رِزَمَ ثِیابٍ وکانَ بَینَ ذلِکَ طینٌ، فَقُلتُ لِلرَّسولِ: ما هذا؟ قالَ: طینُ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام، ما کانَ یُوَجِّهُ شَیئا مِنَ الثِّیابِ ولا غَیرِهِ إلّا ویَجعَلُ فیهِ الطّینَ، ویَقولُ: هُوَ أمانٌ بِإِذنِ اللّهِ تَعالى.(4)
3414. الأمان: لَمّا وَرَدَ الصّادِقُ علیه‌السلام إلَى العِراقِ اجتَمَعَ النّاسُ إلَیهِ، فَقالوا: یا مَولانا تُربَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ، فَهَل هِیَ أمانٌ مِن کُلِّ خَوفٍ؟
فَقالَ: نَعَم، إذا أرادَ أحَدُکُم أن یَکونَ آمِنا مِن کُلِّ خَوفٍ، فَلیَأخُذِ السُّبحَةَ مِن تُربَتِهِ علیه‌السلام ویَدعو بِدُعاءِ لَیلَةِ المَبیتِ عَلَى الفِراشِ ثَلاثَ مَرّاتٍ، ثُمَّ یُقَبِّلُها ویَضَعُها عَلى عَینِهِ ویَقولُ: اللّهُمَّ إنّی أسأَلُکَ بِحَقِّ هذِهِ التُّربَةِ وبِحَقِّ صاحِبِها، وبِحَقِّ جَدِّهِ، وبِحَقِّ أبیهِ، وبِحَقِّ امِّهِ، وبِحَقِّ أخیهِ، وبِحَقِّ وُلدِهِ الطّاهِرینَ، اجعَلها شِفاءً مِن کُلِّ داءٍ، و أمانا مِن کُلِّ خَوفٍ، وحِفظا مِن کُلِّ سوءٍ، ثُمَّ یَضَعُها فی جَیبِهِ، فَإِن فَعَلَ ذلِکَ فِی الغَداةِ فَلا یَزالُ فی أمانِ اللّهِ حَتَّى العِشاءِ، وإن فَعَلَ ذلِکَ فِی العِشاءِ فَلا یَزالُ فی أمانِ اللّهِ حَتَّى الغَداةِ.(5)
3 / 2
تضاعف فضل السجود علیه
3415. کتاب من لا یحضره الفقیه عن الصادق علیه السلام: السُّجودُ عَلى طینِ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام یُنَوِّرُ إلَى الأَرضِ السّابِعَةِ.(6)
3413. المزار، مفید به نقل از محمّد بن عیسى، از مردى: امام رضا علیه السلام، بقچه لباسى از خراسان، به سوى من فرستاد که میان آن، تربتى بود. به پیک گفتم: این چیست؟
گفت: تربت قبر حسین علیه‌السلام است. امام علیه‌السلام هیچ لباس و یا کالاى دیگرى را نمىفرستد، جز آن که در آن، تربت قرار مىدهد و مىفرماید: «آن، به اذن خداى متعال، امان [از دستبُرد و تباهى] است».
3414. الأمان: هنگامى که امام صادق علیه‌السلام به عراقْ وارد شد، مردم، گِردش را گرفتند و گفتند: اى مولاى ما! تربت قبر حسین علیه السلام، شفاى هر دردى است. آیا آن، ایمنى از هر ترسى هم هست؟
فرمود: «آرى. هر گاه کسى از شما خواست که از هر ترسى ایمن باشد، از تربت حسین علیه السلام، تسبیحى بسازد و در بسترش، سه بار دعاى «لیلة المَبیت» را بخواند. سپس، آن تسبیح را ببوسد و بر چشمش بگذارد و بگوید: «خدایا! من از تو، به حقّ این تربت و صاحب آن، و به حقّ جدّش، و به حقّ پدرش، و به حقّ مادرش، و به حقّ برادرش، و به حقّ فرزندان پاکش، مىخواهم که آن را شفا از هر دردى و ایمنى از هر ترسى و حفاظت از هر بدىاى قرار دهى» سپس، آن را در جیبش بگذارد که اگر این کار را در صبح بکند، پیوسته تا شامگاه، در امان خدا خواهد بود، و اگر در شامگاه انجام دهد، پیوسته تا صبح، در امان است».
3 / 2
چند برابر شدن ثواب سجده بر تربت امام حسین
3415. کتاب من لایحضره الفقیه از امام صادق علیه السلام: سجده بر تربت قبر حسین علیه السلام، تا زمین هفتم را نورانى مىکند.
3416. مصباح المتهجّد عن معاویة بن عمّار: کانَ لِأَبی عَبدِ اللّهِ [الصّادِقِ] علیه‌السلام خَریطَةُ(7) دیباجٍ(8) صَفراءُ فیها تُربَةُ أبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام، فَکانَ إذا حَضَرَتهُ الصَّلاةُ صَبَّهُ عَلى سَجّادَتِهِ وسَجَدَ عَلَیهِ. ثُمَّ قالَ علیه السلام: السُّجودُ عَلى تُربَةِ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام یَخرِقُ(9) الحُجُبَ السَّبعَ.(10)
3417. إرشاد القلوب: کانَ الصّادِقُ علیه‌السلام لا یَسجُدُ إلّا عَلى تُرابٍ مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه‌السلام تَذَلُّلًا للّهِ تَعالى، وَاستِکانَةً إلَیهِ.(11)
3418. مکارم الأخلاق فی فَضلِ المِسبَحَةِ مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام: رُوِی عَنِ الصّادِقِ علیه السلام: مَن أدارَها مَرَّةً واحِدَةً بِالاستِغفارِ أو غَیرِهِ، کُتِبَ لَهُ سَبعینَ مَرَّةً، وإنَّ السُّجودَ عَلَیها یَخرِقُ الحُجُبَ السَّبَع.(12)
3419. الاحتجاج فی ذِکرِ أسئِلَةِ الحِمیَرِیِّ لِلإِمامِ الحُجَّةِ علیه السلام: وسَأَلَ عَنِ السَّجدَةِ عَلى لَوحٍ مِن طینِ القَبرِ، وهَل فیهِ فَضلٌ؟ فَأَجابَ: یَجوزُ ذلِکَ، وفیهِ الفَضلُ.(13)
3 / 3
فضل المسبحة منه
3420. المزار الکبیر عن محمّد الثقفی عن الصادق جعفر بن محمّد علیه السلام: إنَّ فاطِمَةَ بِنتَ رَسولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَیهِما کانَت سُبحَتُها مِن خَیطِ صوفٍ مُفَتَّلٍ مَعقودٍ عَلَیهِ عَدَدَ
3416. مصباح المتهجّد به نقل از معاویة بن عمّار: امام صادق علیه السلام، انبانى از دیباى زرد داشت که در آن، تربت ابا عبد اللّه الحسین علیه‌السلام بود و چون وقت نمازش مىشد، آن را بر سجّادهاش مىریخت و بر آن، سجده مىکرد. سپس مىفرمود: «سجده بر تربت ابا عبد اللّه الحسین علیه السلام، حجابهاى هفتگانه را مىدَرَد».
3417. إرشاد القلوب: امام صادق علیه السلام، بر خاکى بجز خاک قبر حسین علیه السلام، سجده نمىکرد، براى اظهار خوارى و فروتنى در برابر خداى متعال.
3418. مکارم الأخلاق در برترى تسبیح ساخته شده از تربت امام حسین علیه السلام: از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است: «هر کس، آن را یک دور به ذکر آمرزشخواهى یا ذکر دیگرى بچرخانَد، هفتاد مرتبه برایش نوشته مىشود و سجده بر آن، حجابهاى هفتگانه را مىدَرَد».
3419. الاحتجاج در یادکرد پرسشهاى حِمیَرى از امام زمان علیه السلام: او از سجده بر لوحى از گِل قبر [حسین علیه السلام] پرسید که: آیا فضیلتى (برترىاى) دارد؟
امام علیه‌السلام پاسخ داد: «این، جایز است و فضیلت دارد».
3 / 3
برترىِ تسبیح تربت امام علیه السلام
3420. المزار الکبیر به نقل از محمّد ثقفى، از امام صادق علیه السلام: تسبیح فاطمه، دختر پیامبر خدا که درود خدا بر آن دو باد، از نخ پشمىِ تابیده بود که به عدد تکبیرها، گِره داشت و او با دستش، آن را مىچرخانْد و تکبیر و تسبیح مىگفت تا آن که حمزة بن
التَّکبیراتِ، وکانَت علیها السلام تُدیرُها بِیَدِها تُکَبِّرُ وتُسَبِّحُ، حَتّى قُتِلَ حَمزَةُ بنُ عَبدِ المُطَّلِبِ، فَاستَعمَلَت تُربَتَهُ وعَمِلَتِ التَّسابیحَ فَاستَعمَلَهَا النّاسُ، فَلَمّا قُتِلَ الحُسَینُ- عَلَیهِ السَّلامُ وجَدَّدَ عَلى قاتِلِهِ العَذابَ- عُدِلَ بِالأَمرِ إلَیهِ؛ فَاستَعمَلوا تُربَتَهُ لِما فیها مِنَ الفَضلِ وَالمَزِیَّةِ.(14)
3421. کتاب من لا یحضره الفقیه عن الصادق علیه السلام: مَن کانَ مَعَهُ سُبحَةٌ مِن طینِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام، کُتِبَ مُسَبِّحا وإن لَم یُسَبِّح بِها.(15)
3422. المزار للمفید: رُوِیَ عَنِ الصّادِقِ علیه السلام: مَن أدارَ الحُجَیرَ مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه‌السلام فَاستَغفَرَ بِهِ مَرَّةً واحِدَةً، کُتِبَ لَهُ بِالواحِدَةِ سَبعونَ مَرَّةً، وإن أمسَکَ السُّبحَةَ فی یَدِهِ ولَم یُسَبِّح بِها فَفی کُلِّ حَبَّةٍ سَبعُ مَرّاتٍ.(16)
3423. المزار للمفید عن کتاب الحسن بن محبوب: إنَّ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام سُئِلَ عَنِ استِعمالِ التُّربَتَینِ مِن طینِ قَبرِ حَمزَةَ وقَبرِ الحُسَینِ علیهما السلام وَالتَّفاضُلِ بَینَهُما؟
فَقالَ علیه السلام: المِسبَحَةُ الَّتی مِن طینِ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام تُسَبِّحُ بِیَدِ الرَّجُلِ مِن غَیرِ أن یُسَبِّحَ.
قالَ: وقالَ: رَأَیتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام وفی یَدِهِ السُّبحَةُ مِنها، فَقیلَ لَهُ فی ذلِکَ، فَقالَ: أما إنَّها أعوَدُ عَلَیَّ أو قالَ: أخَفُّ عَلَیَّ.
ورُوِیَ: أنَّ الحورَ العینَ إذا أبصَرنَ واحِدا مِنَ الأَملاکِ یَهبِطُ إلَى الأَرضِ لِأَمرٍ
عبد المطّلب، به شهادت رسید، پس تربت او را براى ساختن تسبیح، به کار برد و مردم نیز چنین کردند. هنگامى که حسین علیه‌السلام کشته شد که خداوند، عذاب قاتلش را مکرّر کند، به او روى آوردند و تربتش را به دلیل فضیلت و مزیّتش به کار بردند.
3421. کتاب من لا یحضره الفقیه از امام صادق علیه السلام: هر کس تسبیحى از قبر حسین علیه‌السلام به همراه داشته باشد، [در پیشگاه خدا] تسبیحگو نوشته مىشود، هر چند با آن، تسبیح نگوید.
3422. المزار، مفید: از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است: «هر کس دانههاى تسبیحى [ساخته شده] از تربت حسین علیه‌السلام را بچرخانَد و یک دور، ذکر استغفار بگوید، هر یک از آنها، برایش هفتاد برابر نوشته مىشود و اگر تسبیح را در دستش بگیرد و با آن، تسبیح هم نگوید، در برابر هر دانه، هفت بار [تسبیح] برایش نوشته مىشود».
3423. المزار، مفید به نقل از کتاب حسن بن محبوب: از امام صادق علیه‌السلام در باره به کار بردن دو تربت قبر حمزه و امام حسین علیه‌السلام و تفاوت آنها پرسیدند.
امام علیه‌السلام فرمود: «تسبیحى که از گِل قبر حسین علیه‌السلام است، در دست انسان، تسبیح مىگوید، بدون آن که انسان، تسبیح بگوید».
راوى گفت: دیدم که امام صادق علیه السلام، تسبیحى را از آن تربت، به دست داشت و چون در بارهاش پرسیدند، فرمود: «این، به حتم، برایم سودمندتر است» یا فرمود: «راحتتر است».
و روایت شده که چون حوریان بهشتى، یکى از فرشتگان را مىبینند که براى کارى به زمین فرود مىآید، از او، تسبیح و تربت قبر حسین علیه‌السلام را سوغات مىخواهند.
ما، یَستَهدینَ التَّسبیحَ وَالتُّربَةَ مِن قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.(17)
3424. تهذیب الأحکام عن الحسن بن علیّ بن شعیب الصایغ المعروف بأبی صالح یرفعه إلى بعض أصحاب أبی الحسن موسى بن جعفر [الکاظم] علیه السلام، قال: دَخَلتُ إلَیهِ، فَقالَ: لا تَستَغنی شیعَتُنا عَن أربَعٍ: خُمرَةٍ(18) یُصَلّی عَلَیها، وخاتَمٍ یَتَخَتَّمُ بِهِ، وسِواکٍ یَستاکُ بِهِ، وسُبحَةٍ مِن طینِ قَبرِ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فیها ثَلاثٌ وثَلاثونَ حَبَّةً، مَتى قَلَّبَها ذاکِرا للّهِ کُتِبَ لَهُ بِکُلِّ حَبَّةٍ أربَعونَ حَسَنَةً، وإذا قَلَّبَها ساهِیا یَعبَثُ بِها کُتِبَ لَهُ عِشرونَ حَسَنَةً.(19)
3425. المزار للمفید عن أبی القاسم محمّد بن علیّ عن أبی الحسن الرضا علیه السلام: مَن أدارَ الحُجَیرَ مِنَ التُّربَةِ وقالَ: «سُبحانَ اللّهِ وَالحَمدُ للّهِ ولا إلهَ إلَا اللّهُ وَاللّهُ أکبَرُ» مَعَ کُلِّ حَبَّةٍ مِنها، کُتِبَ لَهُ بِها سِتَّةُ آلافِ حَسَنَةٍ، ومُحِیَ عَنهُ سِتَّةُ آلافِ سَیِّئَةٍ، ورُفِعَ لَهُ سِتَّةُ آلافِ دَرَجَةٍ، واثبِتَ لَهُ مِنَ الشَّفاعَةِ مِثلُها.(20)
3426. تهذیب الأحکام عن محمّد بن عبد اللّه بن جعفر الحمیری: کَتَبتُ إلَى الفَقیهِ [أیِ الإِمامِ المَهدِیِ] علیه‌السلام أسأَ لُهُ: هَل یَجوزُ أن یُسَبِّحَ الرَّجُلُ بِطینِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام؟ وهَل فیهِ فَضلٌ؟
فَأَجابَ وقَرَأتُ التَّوقیعَ ومِنهُ نَسَختُ: یُسَبِّحُ بِهِ؛ فَما فی شَیءٍ مِنَ التَّسبیحِ
3424. تهذیب الأحکام به نقل از حسن بن على بن شعیب صائغ، مشهور به ابو صالح، که سند حدیث را به یکى از یاران امام کاظم علیه‌السلام مىرساند: بر امام [کاظم علیه السلام] وارد شدم. فرمود: «شیعیان ما، از چهار چیز، بىنیاز نیستند: سجّادهاى براى نماز، انگشترى براى دست، مسواکى براى مسواک زدن، و تسبیحى از تربت قبر ابا عبد اللّه الحسین علیه‌السلام که سى و سه دانه داشته باشد و هر گاه آن را به ذکر خدا بچرخانَد، در برابر هر دانه، چهل حَسَنه برایش نوشته مىشود و هنگامى که به غفلت و بازى، آن را مىچرخانَد، بیست حَسَنه برایش نوشته مىشود».
3425. المزار، مفید به نقل از ابو القاسم محمّد بن على، از امام رضا علیه السلام: هر کس دانههاى [تسبیحى] ساخته شده از تربت حسین علیه‌السلام را بچرخانَد و با هر دانه آن، «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلّا اللّه و اللّه أکبر» بگوید، در برابر هر دانه آن، شش هزار حَسَنه برایش نوشته مىشود و شش هزار گناه، از او زدوده مىشود و شش هزار درجه، بالا برده مىشود و به همین تعداد، برایش حقِّ شفاعتْ ثبت مىشود.
3426. تهذیب الأحکام به نقل از محمّد بن عبد اللّه بن جعفر حِمیَرى: به فقیه [یعنى امام مهدى علیه السلام] نامه نوشتم و از ایشان پرسیدم: آیا جایز است که انسان، با گِل قبر حسین علیه‌السلام تسبیح بگوید؟ و آیا چنین تسبیحى، برترىاى [بر دیگر تسبیحها] دارد؟
امام علیه‌السلام در پاسخ که من آن را خواندم و نسخهبردارى کردم نوشت: «با آن، تسبیح بگوید که هیچ تسبیحى از آن، برتر نیست و از برترىهاى آن، این است که
أفضَلُ مِنهُ، ومِن فَضلِهِ أنَّ المُسَبِّحَ یَنسَى التَّسبیحَ ویُدیرُ السُّبحَةَ، فَیُکتَبُ لَهُ ذلِکَ التَّسبیحُ.(21)
3427. بحار الأنوار: وَجَدتُ بِخَطِّ الشَّیخِ مُحَمَّدِ بنِ عَلِیٍّ الجُباعِیِّ جَدِّ الشَّیخِ البَهائِیِّ قَدَّسَ اللّهُ روحَهُما، نَقلًا مِن خَطِّ الشَّهیدِ رَفَعَ اللّهُ دَرَجَتَهُ، نَقلًا مِن مَزارٍ بِخَطِّ مُحَمَّدِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ الحُسَینِ بنِ مَعِیَّةَ، قالَ:
رُوِیَ عَنِ الصّادِقِ علیه‌السلام أنَّهُ قالَ: مَنِ اتَّخَذَ سُبحَةً مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام، إن سَبَّحَ بِها، وإلّا سَبَّحَت فی کَفِّهِ، وإذا حَرَّکَها وهُوَ ساهٍ کُتِبَ لَهُ تَسبیحَةٌ، وإذا حَرَّکَها وهُوَ ذاکِرُ اللّهِ تَعالى کُتِبَ لَهُ أربَعینَ تَسبیحَةً.(22)
3 / 4
الحث على تَحنیک الأولاد به
3428. تهذیب الأحکام عن الحسین بن أبی العلاء: سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ [الصّادِقَ] علیه‌السلام یَقولُ: حَنِّکوا(23) أولادَکُم بِتُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام؛ فَإِنَّها أمانٌ.(24)
3429. روضة الواعظین عن الصادق علیه السلام: حَنِّکوا أولادَکُم بِتُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام؛ فَإِنَّها أمانٌ
[وقتى] دارندهاش از تسبیحگویى غافل مىشود و تسبیح را مىچرخاند [باز هم در نامه اعمال،] برایش تسبیح گفتن، نوشته مىشود».
3427. بحار الأنوار: به خطّ شیخ محمّد بن على جُباعى، جدّ شیخ بهایى که خداوند، روحهایشان را پاک بدارد، به نقل از خطّ شهید اوّل که خداوند، درجهاش را رفیع گردانَد، به نقل از کتابى در موضوع زیارات و به خطّ محمّد بن محمّد بن حسین بن مَعیّه، یافتم که نوشته بود: از امام صادق علیه‌السلام روایت شده که: «هر کس از تربت حسین علیه‌السلام تسبیحى بر گیرد، اگر با آن، تسبیح بگوید [، که چه بهتر]، و گر نه آن تسبیح در کف دستش تسبیح مىگوید، و اگر آن را به غفلتْ تکان دهد، یک تسبیح برایش نوشته مىشود، و چون به ذکر خداى متعال حرکتش دهد، چهل تسبیح برایش نوشته مىشود».
3 / 4
تشویق به برداشتن کام کودک با تربت امام علیه السلام
3428. تهذیب الأحکام به نقل از حسین بن ابى العلاء: شنیدم که امام صادق علیه‌السلام مىفرماید: «کام (سَقّ) فرزندانتان را با تربت حسین علیه‌السلام بردارید که آن، امان است».
3429. روضة الواعظین از امام صادق علیه السلام: کام فرزندانتان را با تربت حسین علیه‌السلام بردارید که آن، امان از هر دردى است.
مِن کُلِّ داءٍ.(25)
3 / 5
وضع تربته مع المیت فی قبره
3430. تهذیب الأحکام عن محمّد بن عبد اللّه بن جعفر الحمیری: کَتَبتُ إلَى الفَقیهِ [الإِمامِ المَهدِیِ] علیه‌السلام أسأَ لُهُ عَن طینِ القَبرِ یوضَعُ مَعَ المَیِّتِ فی قَبرِهِ، هَل یَجوزُ ذلِکَ أم لا؟
فَأَجابَ وقَرَأتُ التَّوقیعَ ومِنهُ نَسَختُ: یوضَعُ مَعَ المَیِّتِ فی قَبرِهِ، ویُخلَطُ بِحَنوطِهِ(26) إن شاءَ اللّهُ.(27)
3431. مصباح المتهجّد عن جعفر بن عیسى عن أبی الحسن [الکاظم] علیه السلام: ما عَلى أحَدِکُم إذا دَفَنَ المَیِّتَ ووَسَّدَهُ التُّرابَ، أن یَضَعَ مُقابِلَ وَجهِهِ لَبِنَةً مِنَ الطّینِ(28) ولا یَضَعُها تَحتَ رَأسِهِ.(29)
3432. منتهى المطلب: یُستَحَبُّ أن یَجعَلَ مَعَهُ [أی مَعَ المَیِّتِ] شَیئا مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه‌السلام طَلَبا لِلبَرَکَةِ وَالاحتِرازِ مِنَ العَذابِ وَالسِّترِ مِنَ العِقابِ.
فَقَد رُوِیَ أنَّ امرَأَةً کانَت تَزنی وتَضَعُ أولادَها فَتُحرِقُهُم بِالنّارِ خَوفا مِن أهلِها، ولَم یَعلَم بِهِ غَیرُ امِّها، فَلَمّا ماتَت دُفِنَت فَانکَشَفَ التُّرابُ عَنها ولَم تَقبَلهَا الأَرضُ،
3 / 5
همراه کردن تربت امام علیه‌السلام با مرده
3430. تهذیب الأحکام به نقل از محمّد بن عبد اللّه بن جعفر حِمیَرى: به فقیه [یعنى امام مهدى علیه السلام] نامه نوشتم و از او در باره تربت قبر [امام حسین علیه السلام] که همراه مُرده در قبرش مىگذارند، پرسیدم که: آیا جایز است یا نه؟
امام علیه‌السلام در پاسخ که من آن را خواندم و از آن، نسخهبردارى کردم، نوشت: «همراه مُرده در قبرش مىگذارند و با حَنوط(30) او در مىآمیزند، إن شاء اللّه!».
3431. مصباح المتهجّد به نقل از جعفر بن عیسى، از امام کاظم علیه السلام: چه مشکلى براى هر یک از شما وجود دارد که چون مُرده را دفن کرد و سر او را بر خاک نهاد، خشتى از تربت [قبر حسین علیه السلام] را در برابر صورتش، نه زیر سرش، بگذارد؟
3432. منتهى المطلب: مستحب است که با مُرده، اندکى از تربت حسین علیه‌السلام بگذارند، براى برکتخواهى و دورى از عذاب و داشتن پوششى در برابر عِقاب.
روایت شده که زنى، زِنا مىداد و چون وضعِ حمل مىنمود، آنها را از ترس خانوادهاش مىسوزانْد و این را جز مادرش نمىدانست. هنگامى که مُرد و دفن
فَنُقِلَت عَن ذلِکَ المَوضِعِ إلى غَیرِهِ فَجَرى لَها ذلِکَ، فَجاءَ أهلُها إلَى الصّادِقِ علیه‌السلام وحَکَوا لَهُ القِصَّةَ، فَقالَ لِامِّها: ما کانَت تَصنَعُ هذِهِ فی حَیاتِها مِنَ المَعاصی؟ فَأَخبَرَتهُ بِباطِنِ أمرِها.
فَقالَ علیه السلام: إنَّ الأَرضَ لا تَقبَلُ هذِهِ، لِأَنَّها کانَت تُعَذِّبُ خَلقَ اللّهِ بِعَذابِ اللّهِ، اجعَلوا فی قَبرِها شَیئا مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام، فَفُعِلَ ذلِکَ فَسَتَرَهَا اللّهُ تَعالى(31)
شد، خاک از رویش کنار رفت و زمین، او را نپذیرفت. او را از آن جا به جاى دیگرى بردند. همین ماجرا، تکرار شد. خانوادهاش به نزد امام صادق علیه‌السلام آمدند و داستان را باز گفتند. امام علیه‌السلام به مادرش فرمود: «این زن در زندگىاش چه گناهى مىکرد؟».
مادرش از کار او، آنچه را که نهان بود، به امام علیه‌السلام خبر داد.
امام علیه‌السلام فرمود: «زمین، این زن را نمىپذیرد؛ چون خَلق خدا را با عذاب خدا (آتش)، عذاب داده است. اندکى از تربت حسین علیه‌السلام در قبرش بگذارید».
چنین کردند و خداى متعال، پیکرش را پوشانْد.
1) الأمالی للطوسی: ص 318 ح 646، بشارة المصطفى: ص 217 بزیادة «کلّ سوء و» بعد «أمانا من»، بحار الأنوار: ج 101 ص 119 ح 4.
2) فلانٌ لا یؤبه له: أی لا یُبالى به، ولا یُفطَن له لذلّته وقلّة مَرآته (لسان العرب: ج 13 ص 555 «وبه»).
3) تهذیب الأحکام: ج 8 ص 40 ح 121، الاستبصار: ج 3 ص 280 ح 992.
4) المزار للمفید: ص 144 ح 6، کامل الزیارات: ص 466 ح 707، المزار الکبیر: ص 362 ح 6، مکارم الأخلاق: ج 1 ص 542 ح 1787، بحار الأنوار: ج 101 ص 124 ح 23.
5) الأمان: ص 47، فلاح السائل: ص 392 ح 266 نحوه، بحار الأنوار: ج 86 ص 276 ح 41.
6) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 1 ص 268 ح 829.
7) الخَرِیطة: وعاء من أدم وغیره، یشرج [أی یشدّ] على ما فیها (الصحاح: ج 3 ص 1123 «خرط»).
8) الدیباج: ثوب سَدَاه ولحمته إبریسم (المصباح المنیر: ص 188 «دبج»).
9) فی المصدر: «یغرق»، والتصویب من المصادر الاخرى.
10) مصباح المتهجّد: ص 733، الدعوات: ص 188 ح 520 و 519، بحار الأنوار: ج 85 ص 153 ح 14.
11) إرشاد القلوب: ص 115، بحار الأنوار: ج 85 ص 158 ح 25.
12) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 68 ح 2171، بحار الأنوار: ج 85 ص 334 ح 16.
13) الاحتجاج: ج 2 ص 583 ح 357، بحار الأنوار: ج 85 ص 149 ح 8.
14) المزار الکبیر: ص 366 ح 11، المزار للمفید: ص 150 ح 1 عن عبد اللّه بن إبراهیم بن مُحَمَّدٍ الثقفی، مکارم الأخلاق: ج 2 ص 30 ح 2065 عن إبراهیم بن مُحَمَّدٍ الثقفی وکلاهما من دون إسنادٍ إلى أحدٍ من أهل البیت علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 85 ص 333 ح 16.
15) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 1 ص 268 ح 829، بحار الأنوار: ج 85 ص 340 ح 28 نقلًا عن الذکرى.
16) المزار للمفید: ص 150 ح 2، المزار الکبیر: ص 367 ح 12، مصباح المتهجّد: ص 735، بحار الأنوار: ج 101 ص 136 ح 77.
17) المزار للمفید: ص 151 ح 4 و ح 5، المزار الکبیر: ص 367 ح 14 و ح 15 و ح 16، مکارم الأخلاق: ج 2 ص 30 ح 2066 و 2067 و لیس فیه من «قال: وقال» إلى «أخفّ علیّ»، بحار الأنوار: ج 101 ص 133 ح 66 و 67.
18) الخُمْرةُ: سجّادة تعمل من سعف النخل وتُرمَل بالخیوط (الصحاح: ج 2 ص 649 «خمر»).
19) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 75 ح 147، روضة الواعظین: ص 451، بحار الأنوار: ج 101 ص 132 ح 61 وراجع: مصباح المتهجّد: ص 735 والمزار الکبیر: ص 368 ح 18 ومکارم الأخلاق: ج 2 ص 29 ح 2064.
20) المزار للمفید: ص 151 ح 3، المزار الکبیر: ص 367 ح 13، بحار الأنوار: ج 101 ص 133 ح 65.
21) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 75 ح 148، الاحتجاج: ج 2 ص 583 ح 357، بحار الأنوار: ج 101 ص 132 ح 62.
22) بحار الأنوار: ج 85 ص 340 ح 32.
23) الحَنَک: ما تحت ذقن الإنسان وغیره، الأعلى داخل الفم، والأسفل فی طرف مُقدّم اللحیین من أسفلهما. واتّفقوا على تحنیک المولود عند ولادته … ویستحبّ تحنیکه بالتربة الحُسَینِیّة والماء؛ کأن یُدخَل ذلِکَ إلى حَنَکِهِ وهو أعلى داخل الفم (مجمع البحرین: ج 1 ص 467 «حنک»).
24) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 74 ح 143، المزار للمفید: ص 144 ح 5، کامل الزیارات: ص 466 ح 708، المزار الکبیر: ص 362 ح 5، مصباح المتهجّد: ص 732، الدعوات: ص 185 ح 513، بحار الأنوار: ج 101 ص 124 ح 24.
25) روضة الواعظین: ص 451 وراجع: الکافی: ج 6 ص 24 ح 4 وتهذیب الأحکام: ج 7 ص 436 ح 1740 ومکارم الأخلاق: ج 1 ص 489.
26) الحَنوط: ما یُخلَط من الطِّیب لأکفان الموتى و أجسامهم خاصّة (النهایة: ج 1 ص 450 «حنط»).
27) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 76 ح 149، بحار الأنوار: ج 101 ص 132 ح 62.
28) فی بحار الأنوار: «طین الحُسَینِ» بدل «الطین».
29) مصباح المتهجّد: ص 735، بحار الأنوار: ج 101 ص 136 ح 75.
30) حَنوط، آمیزهاى از موادّ خوشبوست که براى خوشبو کردن مُرده، به بدن و کفن او مىمالند.
31) منتهى المطلب: ج 7 ص 386، بحار الأنوار: ج 82 ص 45 ح 31.
