این زیارتنامه نیز منسوب به ناحیه مقدّسه است؛ لیکن به «زیارت شهدا» مشهور است. در این باره نیز چند نکته قابل توجه است:
1. این زیارت، در کتابهاى: الإقبال،(1) المزار الکبیر(2) ومصباحالزائر(3) آمده است؛ لیکن در مصادر کهن، مانند: کامل الزیارات و مصباح المتهجّد، گزارش نشده است.
2. با عنایت به این که شیخ طوسى در سلسله سند این روایت (زیارت) است، جاى این پرسش وجود دارد که: چرا ایشان، این زیارت را در مصباح المتهجّد نیاورده است؟
3. بر فرض آن که سند این روایت را تا شیخ طوسى معتبر بدانیم، به نظر مىرسد که پس از شیخ طوسى، سند، دچار گسستگى و سَقْط است؛ زیرا در فاصله طولانى دوران حیات شیخ طوسى (385 460 ق) تا زمان صدور روایت (سال 252 ق)، تنها دو واسطه، آن را گزارش کردهاند که عادتا ممکن نیست.
4. زمان صدور زیارتنامه یاد شده، سال 252 ق، یعنى دوران امامت امام هادى علیه‌السلام و قبل از ولادت امام مهدى علیه‌السلام گزارش شده است. بنا بر این، مقصود از «ناحیه مقدّسه» در این روایت، نه امام مهدى علیه السلام، بلکه امام هادى علیه‌السلام (214 254 ق) است.
با توجّه به نکات یاد شده، این زیارتنامه نیز سند معتبر ندارد. البته باید توجه داشت که معتبر نبودن سند، به معناى مجعول بودن روایت نیست؛ بلکه بدین معناست که نمىتوان آن را به طور مستقیم و صریح، به اهل بیت علیهم السلام نسبت داد و در این گونه موارد، شایسته است که متن مورد نظر، با استناد به منبعى که آن را گزارش کرده، مورد بهرهبردارى قرار گیرد.
1) ر. ک: الإقبال: ج 3 ص 73.
2) ر. ک: المزار الکبیر: ص 485.
3) ر. ک: مصباح الزائر: ص 278.
