جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

ما ورد فی مقارنة زیارته الحج والعمرة (روایاتى در باره برابر بودن زیارت امام حسین با حج و عمره‏)

زمان مطالعه: 27 دقیقه

4 / 1

عدل حجة وعمرة بعد حجة الإسلام‏

3088. کامل الزیارات عن هشام بن سالم عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: زِیارَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام حَجَّةٌ، ومِن بَعدِ الحَجَّةِ حَجَّةٌ وعُمرَةٌ بَعدَ حَجَّةِ الإِسلامِ.(1)

3089. کامل الزیارات عن یونس عن الرضا علیه السلام: مَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام فَقَد حَجَّ وَاعتَمَرَ.

قالَ: قُلتُ: یُطرَحُ عَنهُ حَجَّةُ الإِسلامِ؟

قالَ: لا، هِیَ حَجَّةُ الضَّعیفِ حَتّى یَقوى ویَحُجَّ إلَى بَیتِ اللّهِ الحَرامِ، أما عَلِمتَ أنَّ البَیتَ یَطوفُ بِهِ کُلَّ یَومٍ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ، حَتّى إذا أدرَکَهُمُ اللَّیلُ صَعِدوا ونَزَلَ غَیرُهُم، فَطافوا بِالبَیتِ حَتَّى الصَّباحِ، وإنَّ الحُسَینَ علیه‌السلام لَأَکرَمُ عَلَى اللّهِ مِنَ البَیتِ، وإنَّهُ فی وَقتِ کُلِّ صَلاةٍ لَیَنزِلُ عَلَیهِ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ، شُعثٍ غُبرٍ لا تَقَعُ عَلَیهِ النَّوبَةُ إلى یَومِ القِیامَةِ.(2)

4 / 1

برابر با حج و عمره غیر واجب‏

3088. کامل الزیارات به نقل از هشام بن سالم، از امام صادق علیه السلام: زیارت قبر حسین علیه السلام، [برابر با] یک حج است و [بلکه برابر با] حج و عمره‏اى است که پس از حَجَّة الإسلام، به جا آورده مى‏شود.

3089. کامل الزیارات به نقل از یونس: امام رضا علیه‌السلام فرمود: «هر کس قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کند، گویى حج و عمره گزارده است».

گفتم: حَجَّة الإسلام، از دوش او برداشته مى‏شود؟

فرمود: «نه. آن [زیارت‏]، حجّ ناتوان است تا آن که توانا شود و حجّ خانه خدا کند. آیا نمى‏دانى که هر روز، هفتاد هزار فرشته بر گِرد آن [قبر] مى‏چرخند و چون شب مى‏شود، بالا مى‏روند و فرشتگان دیگرى فرود مى‏آیند و تا صبح، گِرد خانه مى‏چرخند؟ حسین علیه‌السلام نزد خدا، از کعبه گرامى‏تر است. در وقت هر نماز، هفتاد هزار فرشته بر او فرود مى‏آیند؛ فرشتگانى پریشان و غبار آلوده که هیچ گاه تا روز قیامت، نوبت دوباره نمى‏یابند [و هر مرتبه، فرشتگان جدیدى فرود مى‏آیند]».

6 / 2

عدل الحج لمن فاته

3090. کامل الزیارات عن إبراهیم بن عقبة(3): کَتَبتُ إلَى العَبدِ الصّالِحِ علیه السلام: إن رَأى سَیِّدُنا أن یُخبِرَنی بِأَفضَلِ ما جاءَ بِهِ فی زِیارَةِ الحُسَینِ علیه السلام، وهَل تَعدِلُ ثَوابَ الحَجِّ لِمَن فاتَهُ؟

فَکَتَبَ علیه السلام: تَعدِلُ الحَجَّ لِمَن فاتَهُ الحَجُّ.(4)

6 / 3

عدل الحج لمن لم یتهیأ له الحج‏

3091. کامل الزیارات عن عبداللّه بن عبید الأنباری: قُلتُ لِأَبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام: جُعِلتُ فِداکَ، إنَّهُ لَیسَ کُلُّ سَنَةٍ یَتَهَیَّأُ لی ما أخرُجُ بِهِ إلَى الحَجِّ.

فَقالَ: إذا أرَدتَ الحَجَّ ولَم یَتَهَیَّأ لَکَ فَائتِ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؛ فَإِنَّها تُکتَبُ لَکَ حَجَّةً، وإذا أرَدتَ العُمرَةَ ولَم یَتَهَیَّأ لَکَ فَائتِ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؛ فَإِنَّها تُکتَبُ لَکَ عُمرَةً.(5)

3092. کامل الزیارات عن عبدالکریم بن حسّان: قُلتُ لِأَبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام: ما یُقالُ: إنَّ زِیارَةَ قَبرِ أبی عَبدِ اللّهِ الحُسَینِ علیه‌السلام تَعدِلُ حَجَّةً وعُمرَةً؟

فَقالَ: إنَّمَا الحَجُّ وَالعُمرَةُ هاهُنا، ولَو أنَّ رَجُلًا أرادَ الحَجَّ ولَم یَتَهَیَّأ لَهُ فَأَتاهُ کَتَبَ اللّهُ لَهُ حَجَّةً، ولَو أنَّ رَجُلًا أرادَ العُمرَةَ فَلَم یَتَهَیَّأ لَهُ فَأَتاهُ کَتَبَ اللّهُ لَهُ عُمرَةً.(6)

3093. تهذیب الأحکام عن بشّار عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن کانَ مُعسِرا فَلَم یَتَهَیَّأ

4 / 2

برابر با حج براى کسى که به حج نرسیده است‏

3090. کامل الزیارات به نقل از ابراهیم بن عُقْبه: به بنده صالح (امام جواد یا هادى علیهما السلام) نوشتم: اگر سَرور ما صلاح مى‏داند، مرا از برترین چیزى که در باره زیارت حسین علیه‌السلام روایت شده، خبر دهد، و آیا زیارت کسى که به حج نرسیده، برابر با حج، پاداش دارد؟

امام علیه‌السلام نوشت: «[زیارت حسین علیه السلام‏] براى کسى که حج را از دست داده، برابر با حج است».

4 / 3

برابر با حج، براى کسى که حج گزاردن برایش میسر نشده است‏

3091. کامل الزیارات به نقل از عبد اللّه بن عبید انبارى: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: فدایت شوم! این گونه نیست که هر سال بتوانم براى حج گزاردن، بیرون شوم.

فرمود: «هنگامى که اراده حج داشتى و برایت میسّر نشد، نزد قبر حسین علیه‌السلام برو که حج، برایت نوشته مى‏شود، و چون اراده عمره کردى و برایت میسّر نشد، نزد قبر حسین علیه‌السلام برو که عمره برایت نوشته مى‏شود».

3092. کامل الزیارات به نقل از عبد الکریم بن حسّان: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: چه گفته مى‏شود در باره زیارت قبر ابا عبد اللّه الحسین علیه‌السلام که برابر با حج و عمره است؟

فرمود: «حج و عمره، این جاست؛ امّا اگر کسى اراده حج کرد، ولى برایش میسّر نشد و به زیارت حسین علیه‌السلام رفت، خداوند برایش حج مى‏نویسد، و اگر مردى اراده عمره کرد، ولى برایش میسّر نشد و به زیارت حسین علیه‌السلام رفت، خداوند، برایش عمره مى‏نویسد».

3093. تهذیب الأحکام به نقل از بشّار، از امام صادق علیه السلام: هر کس تنگ‏دست باشد

لَهُ حَجَّةُ الإِسلامِ، فَلیَأتِ قَبرَ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام وَلیُعَرِّف عِندَهُ، فَذلِکَ یُجزیهِ عَن حَجَّةِ الإِسلامِ، أما إنّی لا أقولُ یُجزی ذلِکَ عَن حَجَّةِ الإِسلامِ إلّا لِمُعسِرٍ، فَأَمَّا الموسِرُ إذا کانَ قَد حَجَّ حَجَّةَ الإِسلامِ، فَأَرادَ أن یَتَنَفَّلَ بِالحَجِّ وَالعُمرَةِ، فَمَنَعَهُ عَن ذلِکَ شُغُلُ دُنیا أو عائِقٌ، فَأَتَى الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ علیه‌السلام فی یَومِ عَرَفَةَ، أجزَأَهُ ذلِکَ عَن أداءِ حَجَّتِهِ وعُمرَتِهِ، وضاعَفَ اللّهُ لَهُ بِذلِکَ أضعافا مُضاعَفَةً.

قُلتُ: کَم تَعدِلُ حَجَّةً؟ وکَم تَعدِلُ عُمرَةً؟

قالَ: لا یُحصى ذلِکَ.

قُلتُ: مِئَةٌ؟

قالَ: ومَن یُحصی ذلِکَ؟

قُلتُ: ألفٌ؟

قالَ: و أکثَرُ. ثُمَّ قالَ: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها»(7)(8)

4 / 4

عدل حجة مبرورة مع النبی صلى الله علیه و آله‏

3094. کامل الزیارات عن فضیل بن یسار عن أبی جعفر [الباقر] علیه السلام: زِیارَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام وزِیارَةُ قَبرِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله، وزِیارَةُ قُبورِ الشُّهَداءِ تَعدِلُ حَجَّةً مَبرورَةً(9) مَعَ‏

و حج گزاردن، برایش میسّر نشود، باید نزد قبر ابا عبد اللّه الحسین علیه‌السلام برود و روز عرفه در آن جا باشد که این، او را از حَجَّة الإسلام، بى‏نیاز مى‏کند. هشیار باشید که من مى‏گویم این، براى تنگ‏دست است، نه توانگر. او چون حَجّة الإسلام را گزارد و سپس خواست حج و عمره مستحبّى بگزارد، امّا گرفتارى‏هاى دنیا و پیشامدى مانعش شد، اگر روز عرفه نزد حسین بن على علیه‌السلام بیاید، این زیارت، او را از اداى حج و عمره مستحبّى‏اش، بى‏نیاز مى‏کند و خداوند، آن را برایش چندین و چند برابر مى‏کند».

گفتم: برابر با چند حج است؟ و برابر با چند عمره است؟

فرمود: «به شماره در نمى‏آید».

گفتم: صد؟

فرمود: «این را که کسى عددى حساب نمى‏کند (یعنى صد که زیاد نیست)!

گفتم: هزار؟

فرمود: «و بیشتر!».

سپس فرمود: ««و اگر [بخواهید] نعمت خدا راى بشمارید، [نمى‏توانید] آن راى به شمار در آورید»».

4 / 4

برابر با حجى مقبول، همراه پیامبر صلى الله علیه و آله‏

3094. کامل الزیارات به نقل از فضیل بن یسار، از امام باقر علیه السلام: زیارت قبر حسین علیه‌السلام و زیارت قبر پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و زیارت قبرهاى شهیدان، برابر با حجّى مقبول همراه‏

رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.(10)

6 / 5

عدل عمرة مبرورة

3095. ثواب الأعمال عن محمّد بن سنان: سَمِعتُ الرِّضا علیه‌السلام یَقولُ: زِیارَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام تَعدِلُ عُمرَةً مَبرورَةً مَقبولَةً.(11)

3096. ثواب الأعمال عن الحسن بن الجهم(12): قُلتُ لِأَبِی الحَسَنِ علیه السلام: ما تَقولُ فی زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام؟

فَقالَ لی: ما تَقولُ أنتَ فیهِ؟ فَقُلتُ: بَعضُنا یَقولُ: حَجَّةٌ، وبَعضُنا یَقولُ: عُمرَةٌ.

فَقالَ: هِیَ عُمرَةٌ مَبرورَةٌ مَقبولَةٌ.(13)

3097. کامل الزیارات عن أبی البلاد: سَأَلتُ أبَا الحَسَنِ الرِّضا علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.

فَقالَ: ما تَقولونَ أنتُم؟ قُلتُ: نَقولُ: حَجَّةٌ وعُمرَةٌ.

قالَ: تَعدِلُ عُمرَةً مَبرورَةً.(14)

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است.

4 / 5

برابر با عمره‏اى مقبول‏

3095. ثواب الأعمال به نقل از محمّد بن سنان: شنیدم که امام رضا علیه‌السلام مى‏فرماید: «زیارت قبر حسین علیه السلام، برابر با عمره‏اى مقبول و نیکوست».

3096. ثواب الأعمال به نقل از حسن بن جَهْم: به امام [کاظم علیه‌السلام یا امام رضا] علیه‌السلام گفتم: در باره زیارت قبر حسین علیه السلام، چه مى‏فرمایى؟

به من فرمود: «تو در این باره، چه مى‏گویى؟».

گفتم: برخى مى‏گویند: برابر با یک حج است و برخى مى‏گویند: برابر با یک عمره است.

امام علیه‌السلام فرمود: «آن [زیارت‏]، برابر با عمره‏اى نیکو و مقبول است».

3097. کامل الزیارات به نقل از ابو البلاد: از امام رضا علیه‌السلام در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام پرسیدم.

فرمود: «شما چه مى‏گویید؟».

گفتم: مى‏گوییم که برابر با حج و عمره است».

امام علیه‌السلام فرمود: «برابر با عمره‏اى نیکوست».

3098. کامل الزیارات عن أبی الناب: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.

قالَ: نَعَم تَعدِلُ عُمرَةً، ولا یَنبَغی أن یُتَخَلَّفَ عَنهُ أکثَرَ مَن أربَعِ سِنینَ.(15)

3099. کامل الزیارات عن صفوان بن یحیى: سَأَلتُ الرِّضا علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام، أیُّ شَی‏ءٍ فیهِ مِنَ الفَضلِ؟ قالَ: تَعدِلُ عُمرَةً.(16)

3100. کامل الزیارات عن العمرکی بن علیّ عن بعض أصحابه عن بعضهم علیهم السلام: أربَعُ عُمَرٍ تَعدِلُ حَجَّةً، وزِیارَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام تَعدِلُ عُمرَةً.(17)

4 / 6

عدل حجة وعمرة

3101. کامل الزیارات عن أبی خلّان الکندی عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن أتى قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام کَتَبَ اللّهُ لَهُ حَجَّةً وعُمرَةً.(18)

3102. کامل الزیارات عن فضیل بن یسار: سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ [الصّادِقَ‏] علیه‌السلام یَقولُ: وَکَّلَ اللّهُ بِقَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام أربَعَةَ آلافِ مَلَکٍ شُعثا غُبرا، یَبکونَهُ إلى یَومِ القِیامَةِ، وإتیانُهُ یَعدِلُ حَجَّةً وعُمرَةً وقُبورَ الشُّهدَاءِ(19)(20)

3098. کامل الزیارات به نقل از ابو ناب: از امام صادق علیه‌السلام از [پاداش‏] زیارت قبر حسین علیه‌السلام پرسیدم.

فرمود: «آرى. برابر با یک عمره است و سزاوار نیست که [زیارت آن‏] بیش از چهار سال، ترک شود».

3099. کامل الزیارات به نقل از صفوان بن یحیى: از امام رضا علیه‌السلام در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام پرسیدم که: فضیلت آن چیست؟

فرمود: «برابر با یک عمره است».

3100. کامل الزیارات به نقل از عمرکى بن على، از یکى از یارانش، از یکى از اهل بیت علیهم السلام: چهار عمره، برابر با یک حج است و زیارت قبر حسین علیه السلام، برابر با یک عمره است.

4 / 6

برابر با یک حج و عمره‏

3101. کامل الزیارات به نقل از ابو خلّان کِندى، از امام صادق علیه السلام: هر کس به [زیارت‏] قبر حسین علیه‌السلام بیاید، خداوند، برایش یک حج و عمره مى‏نویسد.

3102. کامل الزیارات به نقل از فُضَیل بن یَسار: شنیدم که امام صادق علیه‌السلام مى‏فرماید: «خداوند، چهار هزار فرشته پریشان و غبار آلوده بر قبر حسین علیه‌السلام گماشته که تا روز قیامت، بر او مى‏گِریند، و آمدن به سوى آن، برابر با یک حج و عمره و قبرهاى شهیدان(21) است.

3103. کامل الزیارات عن محمّد بن مصادف: حَدَّثَنی مالِکٌ الجُهَنِیُّ عَن أبی جَعفَرٍ علیه‌السلام فی زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام قالَ: مَن أتاهُ زائِرا لَهُ، عارِفا بِحَقِّهِ، کَتَبَ اللّهُ لَهُ حَجَّةً، ولَم یَزَل مَحفوظا حَتّى یَرجِعَ، قالَ: فَماتَ مالِکٌ فی تِلکَ السَّنَةِ، وحَجَجتُ فَدَخَلتُ عَلى أبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام، فَقُلتُ: إنَّ مالِکا حَدَّثَنی بِحَدیثٍ عَن أبی جَعفَرٍ علیه‌السلام فی زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.

قالَ: هاتِهِ، فَحَدَّثتُهُ، فَلَمّا فَرَغتُ قالَ: نَعَم یا مُحَمَّدُ، حَجَّةٌ وعُمرَةٌ.(22)

3104. کامل الزیارات عن الحسین بن المختار: سُئِلَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام.

فَقالَ: فیها حَجَّةٌ وعُمرَةٌ.(23)

3105. تهذیب الأحکام عن أبی عبداللّه الحرّانی: قُلتُ لِأَبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام: ما لِمَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؟

قالَ: مَن أتاهُ وزارَهُ وصَلّى عِندَهُ رَکعَتَینِ کُتِبَ لَهُ حَجَّةٌ مَبرورَةٌ، فَإِن صَلّى عِندَهُ أربَعَ رَکَعاتٍ کُتِبَت لَهُ حَجَّةٌ وعُمرَةٌ.

قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ! وکَذلِکَ لِکُلِّ مَن زارَ إماما مُفتَرَضَةً طاعَتُهُ؟

قالَ: وکَذلِکَ کُلُّ مَن زارَ إماما مُفتَرَضَةً طاعَتُهُ.(24)

3106. کامل الزیارات عن عیسى بن راشد: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فَقُلتُ:

3103. کامل الزیارات به نقل از محمّد بن مصادف: مالک جُهَنى، از امام باقر علیه‌السلام در باره زیارت قبر امام حسین علیه‌السلام پرسید. امام علیه‌السلام فرمود: «هر کس با شناخت حقّ او به زیارتش بیاید، خداوند، برایش یک حج مى‏نویسد و پیوسته، در پناه اوست تا باز گردد».

مالک، در آن سال، در گذشت و من، حج گزاردم و بر امام صادق علیه‌السلام وارد شدم و گفتم: مالک، حدیثى از امام باقر علیه‌السلام در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام برایم نقل کرده است.

امام علیه‌السلام فرمود: «آن را بگو».

من، حدیث را گفتم و چون به پایان بردم، فرمود: «آرى. اى محمّد! [برابر است با] یک حج و یک عمره».

3104. کامل الزیارات به نقل از حسین بن مختار: از امام صادق علیه السلام، در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام سؤال شد.

فرمود: «در آن، [پاداش‏] یک حج و یک عمره است».

3105. تهذیب الأحکام به نقل از ابو عبد اللّه حَرّانى: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: پاداش زائر قبر حسین علیه‌السلام چیست؟

فرمود: «هر کس نزد آن بیاید و زیارتش کند و کنارش دو رکعت نماز بخواند، حجّى مقبول، برایش نوشته مى‏شود، و اگر آن جا چهار رکعت نماز (دو نماز دو رکعتى) بخواند، یک حج و یک عمره، برایش نوشته مى‏شود».

گفتم: فدایت شوم! و این، براى هر کسى است که امام واجب الإطاعه‏اى را زیارت کند؟

فرمود: «و همین گونه است هر کس که امام واجب الإطاعه‏اى را زیارت کند».

3106. کامل الزیارات به نقل از عیسى بن راشد: از امام صادق علیه‌السلام پرسیدم و گفتم: فدایت‏

جُعِلتُ فِداکَ، ما لِمَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام وصَلّى عِندَهُ رَکعَتَینِ؟

قالَ: کُتِبَت لَهُ حَجَّةٌ وعُمرَةٌ.

قالَ: قُلتُ لَهُ: جُعِلتُ فِداکَ! وکَذلِکَ کُلُّ مَن أتى قَبرَ إمامٍ مُفتَرَضٍ طاعَتُهُ؟

قالَ: وکَذلِکَ کُلُّ مَن أتى قَبرَ إمامٍ مُفتَرَضٍ طاعَتُهُ.(25)

راجع: ج 10 ص 478 ح 2989.

4 / 7

عدل حجة وعمرتین‏

3107. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام عن أبی حمزة الثمالی عن علیّ بن الحسین [زین العابدین‏] علیه السلام: مَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام کُتِبَ لَهُ حَجَّةٌ وعُمرَتانِ.(26)

4 / 8

کل قَدم إلى زیارته عدل حجة وعمرة

3108. تهذیب الأحکام عن بشیر الدهّان عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن أتاهُ یَعنِی الحُسَینَ علیه‌السلام فَتَوَضَّأَ وَاغتَسَلَ مِنَ الفُراتِ، لَم یَرفَع قَدَما ولَم یَضَع قَدَما إلّا کَتَبَ اللّهُ لَهُ بِذلِکَ حَجَّةً وعُمرَةً.(27)

3109. تهذیب الأحکام عن الحسین بن سعید عن جعفر بن محمّد [الصادق‏] علیه‌السلام لَمّا سُئِلَ عَنِ الزّائِرِ لِقَبرِ الحُسَینِ علیه السلام: مَنِ اغتَسَلَ فِی الفُراتِ، ثُمَّ مَشى إلى قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام،

شوم! براى کسى که قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کند و نزد او دو رکعت نماز بخواند، چیست؟

فرمود: «برایش یک حج و یک عمره، نوشته مى‏شود».

به امام علیه‌السلام گفتم: فدایت شوم! و این گونه است هر کس که نزد قبر امام واجب الإطاعه‏اى برود؟

فرمود: «و این گونه است هر کس که به زیارت قبر امام واجب الإطاعه‏اى برود».

ر. ک: ج 10 ص 479 ح 2989.

4 / 7

برابر با یک حج و دو عمره‏

3107. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام به نقل از ابو حمزه ثُمالى، از امام زین العابدین علیه السلام: هر کس قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کند، یک حج و دو عمره، برایش نوشته مى‏شود.

4 / 8

هر گامى در راه زیارت او، برابر با یک حج و عمره است‏

3108. تهذیب الأحکام به نقل از بشیر دهّان، از امام صادق علیه السلام: هر کس نزد [قبر] حسین علیه‌السلام بیاید و وضو بگیرد و از رود فرات، غسل کند، گامى بر نمى‏دارد و نمى‏گذارد، جز آن که خداوند، در برابر آن، یک حج و یک عمره برایش مى‏نویسد.

3109. تهذیب الأحکام به نقل از حسین بن سعید، از امام صادق علیه السلام، هنگامى که از [پاداش‏] زائر قبر حسین علیه‌السلام سؤال شد: هر کس در رود فرات، غسل کند و سپس به زیارت قبر حسین علیه‌السلام برود، با هر گامى که بر مى‏دارد و مى‏گذارد، [پاداش‏] حجّى‏

کانَ لَهُ بِکُلِّ قَدَمٍ یَرفَعُها ویَضَعُها حَجَّةٌ مُتَقَبَّلَةٌ بِمَناسِکِها.(28)

3110. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام عن یحیى بن مساور: کانَ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّدٍ علیه‌السلام جالِساً فَأَقبَلَتِ أمرَأَةٌ مِنَ العَرَبِ، فَقالَ: ما لی لَم أرَکِ مُنذُ أمسِ؟ قالَت: کُنتُ عِندَ قُبورِ الشُّهَداءِ. قالَ: تَرَکتِ سَیِّدَ الشُّهَداءِ عِندَکِ! قالَت: مَن هُوَ؟ قالَ: الحُسَینُ علیه السلام. قالَت: أزورهُ؟ قالَ: نَعَم، زوریهِ فَإِنَّهُ أفضَلُ مِن حَجَّةٍ وحَجَّةٍ؛ حَتّى عَدَّ عَشراً.

فَقُلتُ: فَما لِمَن زارَهُ ماشِیاً؟ قالَ: لَهُ بِکُلِّ خُطوَةٍ حَجَّةٌ وعُمرَةٌ(29)

4 / 9

عدل حجة وعمرة وکثیر من الخیر

3111. کامل الزیارات: عَن أبی خَدیجَةَ عَن رَجُلٍ سَأَلَ أبا جَعفَرٍ علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ علیه السلام، فَقالَ: إنَّهُ تَعدِلُ حَجَّةً وعُمرَةً، وقالَ بِیَدِهِ(30): هکَذا مِنَ الخَیرِ، یَقولُ بِجَمیعِ یَدَیهِ هکَذا.(31)

3112. کامل الزیارات عن امّ سعید الأحمسیّة: دَخَلتُ المَدینَةَ، فَاکتَرَیتُ حِمارا عَلى أن أطوفَ عَلى قُبورِ الشُّهَداءِ.

مقبول با همه مَناسکش است.

3110. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام به نقل از یحیى بن مُساور: امام جعفر صادق علیه‌السلام نشسته بود که زن عربى جلو آمد. امام علیه‌السلام فرمود: «چرا من، تو را از دیروز ندیده‏ام؟».

زن گفت: نزد قبرهاى شهیدان بودم.

فرمود: «[قبر] سرور شهیدان را در کنارى رها کردى؟».

گفت: او کیست؟

فرمود: «حسین علیه‌السلام است».

زن پرسید: او را زیارت کنم؟

فرمود: «آرى. او را زیارت کن که برتر از حجّى است و حجّى و …» و تا ده حج، شمرد.

گفتم: پاداش کسى که پیاده به زیارتش برود، چیست؟

فرمود: «در برابر هر گام او، برایش یک حج و یک عمره است».

4 / 9

برابر با یک حج و یک عمره و بسیارى کارهاى نیکو

3111. کامل الزیارات به نقل از ابو خدیجه: مردى از امام باقر علیه السلام، در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام پرسید. فرمود: «آن، برابر با یک حج و یک عمره است» و با [اشاره‏] دستش افزود: «و این تعداد از کارهاى نیک» و به آن، با همه دو دستش اشاره کرد.

3112. کامل الزیارات به نقل از امّ سعید احمَسى: به مدینه وارد شدم و درازگوشى کرایه کردم تا قبور شهیدان را یک به یک، زیارت کنم. با خود گفتم: ناگزیر، باید [زیارت را] از فرزند پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آغاز کنم و بر او در آیم. پس [به زیارت امام حسن علیه السلام‏

فَقُلتُ: لابُدَّ أبدَأُ بِابنِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله فَأَدخُلُ عَلَیهِ، فَأَبطَأتُ عَلَى المُکاری قَلیلًا، فَهَتَفَ بی، فَقالَ لی أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: ما هذا یا امَّ سَعیدٍ؟

قُلتُ لَهُ: جُعِلتُ فِداکَ! تَکارَیتُ حِمارا لِأَدورَ عَلى قُبورِ الشُّهَداءِ.

قالَ: أفَلا اخبِرُکِ بِسَیِّدِ الشُّهَداءِ؟ قُلتُ: بَلى.

قالَ: الحُسَینُ بنُ عَلِیٍّ علیه السلام.

قُلتُ: وإنَّهُ لَسَیِّدُ الشُّهَداءِ؟

قالَ: نَعَم. قُلتُ: فَما لِمَن زارَهُ؟

قالَ: حَجَّةٌ وعُمرَةٌ، ومِنَ الخَیرِ هکَذا وهکَذا.(32)

3113. ثواب الأعمال عن امّ سعید الأحمسیّة: کُنتُ عِندَ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام وقَد بَعَثتُ مَن یَکتَری لی حِمارا إلى قُبورِ الشُّهَداءِ.

فَقالَ علیه السلام: ما یَمنَعُکِ مِن سَیِّدِ الشُّهَداءِ؟

قالَت: قُلتُ: ومَن هذا جُعِلتُ فِداکَ؟!

قالَ: فَذاکِ الحُسَینُ بنُ عَلِیٍّ علیه السلام.

قالَت: قُلتُ: وما لِمَن زارَهُ؟

قالَ: حَجَّةٌ وعُمرَةٌ، ومِنَ الخَیرِ کَذا وکَذا عَدَّ ثَلاثَ مَرّاتٍ بِیَدِهِ.(33)

درآمدم و] اندکى کرایه دهنده درازگوش را معطّل گذاشتم. او صدایم زد. امام صادق علیه‌السلام به من فرمود: «اى امّ سعید! او کیست؟».

به امام علیه‌السلام گفتم: فدایت شوم! درازگوشى کرایه کرده‏ام تا قبرهاى شهیدان را یک به یک، زیارت کنم.

فرمود: «آیا تو را از سَرور شهیدان، خبر ندهم؟».

گفتم: چرا.

فرمود: «حسین بن على علیه‌السلام است».

گفتم: او واقعا سَرور شهیدان است؟

فرمود: «آرى».

گفتم: پاداش زائر او چیست؟

فرمود: «یک حج و یک عمره و از کارهاى خیر، این تعداد و این تعداد».

3113. ثواب الأعمال به نقل از امّ سعید احمَسى: نزد امام صادق علیه‌السلام بودم، در حالى که کسى را فرستاده بودم تا درازگوشى به قصد زیارت قبرهاى شهیدان، برایم کرایه کند.

امام علیه‌السلام فرمود: «چه چیز، تو را از [زیارت‏] سَرور شهیدان، باز مى‏دارد؟».

گفتم: فدایت شوم! او کیست؟

فرمود: «او، حسین بن على علیه‌السلام است».

گفتم: و پاداش زیارت او چیست؟

فرمود: «یک حج و یک عمره، و این تعداد کارهاى خیر» و با دستش سه بار شمرد.

4 / 10

عدل ثلاث حجج مع النبی صلى الله علیه و آله‏

3114. کامل الزیارات عن صالح النیلی عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن أتى قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام عارِفا بِحَقِّهِ، کانَ کَمَن حَجَّ ثَلاثَ حِجَجٍ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.(34)

4 / 11

عدل عشر حجج وعشر عمر

3115. ثواب الأعمال عن هارون: سَأَلَ رَجُلٌ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام و أنَا عِندَهُ، فَقالَ: ما لِمَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؟

فَقالَ: إنَّ قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام وَکَّلَ اللّهُ بِهِ أربَعَةَ آلافِ مَلَکٍ شُعثٍ غُبرٍ، یَبکونَهُ إلى یَومِ القِیامَةِ.

فَقُلتُ لَهُ: بِأَبی أنتَ وامّی! رُوِیَ عَن أبیکَ أنَّ ثَوابَ زِیارَتِهِ کَثَوابِ الحَجِّ.

قالَ: نَعَم، حَجَّةٌ وعُمرَةٌ، حَتّى عَدَّ عَشرا.(35)

4 / 12

عدل عشرین حجة

3116. ثواب الأعمال عن شهاب عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام، قال: سَأَلَنی فَقالَ لی: یا شِهابُ، کَم حَجَجتَ مِن حَجَّةٍ؟

قالَ: فَقُلتُ: تِسعَ عَشرَةَ.

4 / 10

برابر با سه حج همراه پیامبر صلى‌الله علیه وآله‏

3114. کامل الزیارات به نقل از صالح نیلى، از امام صادق علیه السلام: هر کس با شناخت حقّ حسین علیه‌السلام به زیارت قبرش بیاید، مانند کسى است که سه بار همراه پیامبر خدا صلى الله علیه و آله، حج گزارده است.

4 / 11

برابر با ده حج و ده عمره‏

3115. ثواب الأعمال به نقل از هارون: مردى از امام صادق علیه‌السلام سؤال کرد و من نیز حضور داشتم. پرسید: پاداش زائر قبر حسین علیه‌السلام چیست؟

فرمود: «خداوند، چهار هزار فرشته پریشانِ غبار آلوده، بر قبر حسین علیه‌السلام گمارده که تا روز قیامت، بر او مى‏گِریند».

گفتم: پدر و مادرم، فدایت باد! از پدرت روایت شده که پاداش آن [زیارت‏]، مانند پاداش حج است.

فرمود: «آرى. حج و عمره» و تا ده بار [حج و عمره‏]، شمرد.

4 / 12

برابر با بیست حج‏

3116. ثواب الأعمال به نقل از شهاب: امام صادق علیه‌السلام از من پرسید: «اى شهاب! چند حج گزارده‏اى؟».

گفتم: نوزده حج.

قالَ: فَقالَ لی: تُتِمُّها عِشرینَ حَجَّةً یُکتَبُ لَکَ زِیارَةُ الحُسَینِ علیه السلام.(36)

3117. مصباح المتهجّد عن هارون بن خارجة: قالَ [أبو] عَبدِ اللّهِ علیه السلام: یا هارونُ! کَم حَجَجتَ؟ قالَ: قُلتُ: تِسعَ عَشرَةَ حَجَّةً وتِسعَ عَشرَةَ عُمرَةً.

فَقالَ: لَو کُنتَ أتمَمتَها عِشرینَ حَجَّةً کُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ علیه السلام.(37)

4 / 13

افضل من عشرین حجة وعمرة

3118. الکافی عن زید الشحّام عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: زِیارَةُ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام تَعدِلُ عِشرینَ حَجَّةً و أفضَلُ، ومِن(38) عِشرینَ عُمرَةً وحَجَّةً.(39)

3119. الکافی عن بشیر الدّهّان عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: أیُّما مُؤمِنٍ أتى قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام عارِفا بِحَقِّهِ فی غَیرِ یَومِ عیدٍ، کَتَبَ اللّهُ لَهُ عِشرینَ حَجَّةً وعِشرینَ عُمرَةً مَبروراتٍ مَقبولاتٍ، وعِشرینَ حَجَّةً وعُمرَةً مَعَ نَبِیٍّ مُرسَلٍ أو إمامٍ عَدلٍ.

ومَن أتاهُ فی یَومِ عیدٍ، کَتَبَ اللّهُ لَهُ مِئَةَ حَجَّةٍ، ومِئَةَ عُمرَةٍ، ومِئَةَ غَزوَةٍ مَعَ نَبِیٍّ مُرسَلٍ أو إمامٍ عَدلٍ.(40)

امام علیه‌السلام به من فرمود: «اگر تعداد آن را به بیست برسانى، [تازه‏] برایت، [ثوابى به اندازه‏] یک بار زیارت حسین علیه‌السلام نوشته مى‏شود».

3117. مصباح المتهجّد به نقل از هارون بن خارجه: امام صادق علیه‌السلام فرمود: «اى هارون! چند حج گزارده‏اى؟».

گفتم: نوزده حج و نوزده عمره.

امام علیه‌السلام فرمود: «اگر آن را به بیست حج مى‏رساندى، [تازه‏] مانند کسى بودى که حسین علیه‌السلام را زیارت کرده است».

4 / 13

برتر از بیست حج و عمره‏

3118. الکافى به نقل از زید شَحّام، از امام صادق علیه السلام: زیارت قبر حسین علیه السلام، برابر با بیست حج و برتر از آن است، و نیز [برتر از] بیست عمره و بیست حج است.

3119. الکافى به نقل از بشیر دَهّان، از امام صادق علیه السلام: هر مؤمنى که با شناخت حقّ حسین علیه‌السلام و در غیر از روز عید، به زیارت قبر حسین علیه‌السلام برود، خداوند، بیست حج و عمره نیکو و مقبول، برایش مى‏نویسد، و نیز بیست حج و عمره همراه با پیامبرِ فرستاده شده یا امام عادل؛ و هر کس در روز عید به زیارتش بیاید، خداوند، یکصد حج و یکصد عمره و نیز یکصد جهاد همراه پیامبرِ صاحب رسالت یا امام عادل برایش مى‏نویسد.

3120. الکافی عن یزید بن عبدالملک: کُنتُ مَعَ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فَمَرَّ قَومٌ عَلى حَمیرٍ.

فَقالَ: أینَ یُریدُ هؤُلاءِ؟ قُلتُ: قُبورَ الشُّهَداءِ.

قالَ: فَما یَمنَعُهُم مِن زِیارَةِ الشَّهیدِ الغَریبِ؟

فَقالَ رَجُلٌ مِن أهلِ العِراقِ: وزِیارَتُهُ واجِبَةٌ؟

قالَ: زِیارَتُهُ خَیرٌ مِن حَجَّةٍ وعُمرَةٍ، وعُمرَةٍ وحَجَّةٍ، حَتّى عَدَّ عِشرینَ حَجَّةً وعُمرَةً.

ثُمَّ قالَ: مَقبولاتٍ مَبروراتٍ.

قالَ: فَوَاللّهِ، ما قُمتُ حَتّى أتاهُ رَجُلٌ، فَقالَ لَهُ: إنّی قَد حَجَجتُ تِسعَ عَشرَةَ حَجَّةً، فَادعُ اللّهَ أن یَرزُقَنی تَمامَ العِشرینَ حَجَّةً.

قالَ: هَل زُرتَ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؟ قالَ: لا.

قالَ: لَزِیارَتُهُ خَیرٌ مِن عِشرینَ حَجَّةً.(41)

4 / 14

عدل إحدى وعشرین حجة

3121. ثواب الأعمال عن حذیفة بن منصور: قالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: کَم حَجَجتَ؟

قُلتُ: تِسعَ عَشرَةَ.

قالَ: فَقالَ: أما إنَّکَ لَو أتمَمتَ إحدى وعِشرینَ حَجَّةً لَکُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ علیه السلام.(42)

3120. الکافى به نقل از یزید بن عبد الملک: با امام صادق علیه‌السلام بودم که گروهى سوار بر درازگوش گذشتند. امام علیه‌السلام فرمود: «اینان، به کجا مى‏روند؟».

گفتم: به زیارت قبرهاى شهیدان.

فرمود: «چه چیز، ایشان را از زیارت شهید غریب، باز مى‏دارد؟».

مردى از عراقیان گفت: زیارت او، واجب است؟

امام علیه‌السلام فرمود: «زیارت او بهتر است از حج و عمره، و حج و عمره، و …» و تا بیست حج و عمره را شمرد.

سپس فرمود: «حج و عمره مقبول و نیکو».

به خدا سوگند، بر نخاسته بودم که مردى نزد امام علیه‌السلام آمد و به ایشان گفت: من، نوزده حج گزارده‏ام. از خدا بخواه که تا بیست حج، روزى‏ام گردانَد.

امام علیه‌السلام فرمود: «آیا قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کرده‏اى؟».

گفت: نه.

فرمود: «بى‏گمان، زیارت او بهتر از بیست حج است».

4 / 14

برابر با بیست و یک حج‏

3121. ثواب الأعمال به نقل از حُذَیفة بن منصور: امام صادق علیه‌السلام فرمود: «چند حج گزارده‏اى؟».

گفتم: نوزده حج.

فرمود: «بدان که اگر بیست و یک حج مى‏گزاردى، [تازه‏] مانند کسى بودى که حسین بن على علیه‌السلام را زیارت کرده است».

4 / 15

عدل خمسا وعشرین حجة

3122. الکافی عن أبی سعید المدائنی: دَخَلتُ عَلى أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فَقُلتُ لَهُ: جُعِلتُ فِداکَ، أَأتِ(43) قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؟

قالَ: نَعَم یا أبا سَعیدٍ، فَائتِ قَبرَ ابنِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله، أطیَبِ الطَّیِّبینَ، و أطهَرِ الطّاهِرینَ، و أبَرِّ الأَبرارِ؛ فَإِذا زُرتَهُ کَتَبَ اللّهُ لَکَ بِهِ خَمسا وعِشرینَ حَجَّةً.(44)

4 / 16

عدل ثلاثین حجة مع النبی صلى‌الله علیه وآله‏

3123. ثواب الأعمال عن موسى بن القاسم الحضرمیّ: وَرَدَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فی أوَّلِ وِلایَةِ أبی جَعفَرٍ، فَنَزَلَ النَّجَفَ.

فَقالَ: یا موسَى! اذهَب إلَى الطَّریقِ الأَعظَمِ فَقِف عَلَى الطَّریقِ، فَانظُر فَإِنَّهُ سَیَجیؤُکَ رَجُلٌ مِن ناحِیَةِ القادِسِیَّةِ، فَإِذا دَنا مِنکَ، فَقُل لَهُ: هاهُنا رَجُلٌ مِن وُلدِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله یَدعوکَ، فَسَیَجی‏ءُ مَعَکَ.

قالَ: فَذَهَبتُ حَتّى قُمتُ عَلَى الطَّریقِ وَالحَرُّ شَدیدٌ، فَلَم أزَل قائِما حَتّى کِدتُ أعصی و أنصَرِفُ و أدَعُهُ، إذ نَظَرتُ إلى شَی‏ءٍ مُقبِلٍ شِبهِ رَجُلٍ عَلى بَعیرٍ.

قالَ: فَلَم أزَل أنظُرُ إلَیهِ حَتّى دَنا مِنّی.

4 / 15

برابر با بیست و پنج حج‏

3122. الکافى به نقل از ابو سعید مَدائنى: بر امام صادق علیه‌السلام در آمدم و گفتم: فدایت شوم! آیا به زیارت قبر حسین علیه‌السلام بروم؟

فرمود: «آرى، اى ابو سعید! به زیارت قبر فرزند پیامبر خدا صلى الله علیه و آله برو که او پاک‏ترینِ پاکان، پاکیزه‏ترینِ پاکیزگان، و نیکوترینِ نیکوکاران است. پس چون او را زیارت کنى، خداوند در برابر آن، بیست و پنج حج برایت مى‏نویسد».

4 / 16

برابر با سى حج همراه پیامبر صلى الله علیه وآله‏

3123. ثواب الأعمال به نقل از موسى بن قاسم حَضرَمى: امام صادق علیه السلام، در آغاز خلافت منصور عبّاسى [به عراق‏] آمد و در نجف، منزل گرفت.

امام علیه‌السلام به من فرمود: «اى موسى! به بزرگ‏راه (جاده اصلى) برو و سرِ راه بِایست و خوب بنگر که مردى از سوى قادسیه به نزد تو مى‏آید. چون به تو نزدیک شد، به او بگو: این جا، مردى از فرزندان پیامبر خدا صلى الله علیه و آله، تو را مى‏خوانَد. او بلافاصله، با تو مى‏آید».

رفتم و بر سرِ راه ایستادم. هوا، خیلى گرم بود و من آن قدر ایستادم که نزدیک بود سرپیچى کنم و باز گردم و او را وا گذارم که ناگهان، دیدم چیزى شبیه مردى شترسوار، پیش مى‏آید. من همچنان به او مى‏نگریستم تا آن که به من، نزدیک شد. به او گفتم: اى مرد! این جا، مردى از فرزندان پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است که تو را مى‏خوانَد و تو را براى من، توصیف کرده است.

فَقُلتُ لَهُ: یا هذا، هاهُنا رَجُلٌ مِن وُلدِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله یَدعوکَ، وقَد وَصَفَکَ لی.

قالَ: اذهَب بِنا إلَیهِ، قالَ: فَجِئتُهُ بِهِ حَتّى أناخَ بَعیرَهُ ناحِیَةً قَریباً مِنَ الخَیمَةِ.

قالَ: فَدَعا بِهِ، فَدَخَلَ الأَعرابِیُّ إلَیهِ، ودَنَوتُ أنَا، فَصِرتُ عَلى بابِ الخَیمَةِ، أسمَعُ الکَلامَ ولا أراهُما.

فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: مِن أینَ قَدِمتَ؟ قالَ: مِن أقصَى الیَمَنِ.

قالَ: فَأَنتَ مِن مَوضِعِ کَذا وکَذا؟ قالَ: نَعَم، أنَا مِن مَوضِعِ کَذا وکَذا.

قالَ: فَبِما جِئتَ هاهُنا؟ قالَ: جِئتُ زائِرا لِلحُسَینِ علیه السلام.

فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: فَجِئتَ مِن غَیرِ حاجَةٍ لَیسَ إلَا الزِّیارَةَ؟

قالَ: جِئتُ مِن غَیرِ حاجَةٍ، لَیسَ إلّا أن اصَلِّیَ عِندَهُ و أزورَهُ واسَلِّمَ عَلَیهِ، و أرجِعَ إلى أهلی.

قالَ لَهُ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: وما تَرَونَ مِن زِیارَتِهِ؟

قالَ: نَرى فی زِیارَتِهِ البَرَکَةَ فی أنفُسِنا و أهالینا و أولادِنا و أموالِنا ومَعایِشِنا وقَضاءِ حَوائِجِنا.

قالَ: فَقالَ لَهُ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام: أفَلا أزیدُکَ مِن فَضلِهِ فَضلًا یا أخَا الیَمَنِ؟

قالَ: زِدنی یَابنَ رَسولِ اللّهِ.

قالَ: إنَّ زِیارَةَ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام تَعدِلُ حَجَّةً مَقبولَةً مُتَقَبَّلَةً زاکِیَةً مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله، فَتَعَجَّبَ مِن ذلِکَ.

فَقالَ: إی وَاللّهِ، حَجَّتَینِ مَبرورَتَینِ مُتَقَبَّلَتَینِ زاکِیَتَینِ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.

فَتَعَجَّبَ مِن ذلِکَ، فَلَم یَزَل أبو عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام یَزیدُ، حَتّى قالَ: ثَلاثینَ حَجَّةً مَبرورَةً

گفت: ما را به سوى او ببر.

او را آوردم تا آن که شترش را در جایى نزدیک چادر [امام صادق علیه السلام‏]، بر زمین نشاند. امام علیه‌السلام او را صدا کرد. بادیه‏نشین، وارد شد و من، خود را به درِ چادر نزدیک کردم و سخنانشان را مى‏شنیدم، امّا آنها را نمى‏دیدم. امام صادق علیه‌السلام فرمود: «از کجا مى‏آیى؟».

گفت: از آن سوى یمن.

فرمود: «پس تو از فلان جا هستى».

گفت: آرى. من از فلان جا هستم.

فرمود: «پس براى چه به این جا آمده‏اى؟».

گفت: براى زیارت حسین علیه‌السلام آمده‏ام.

فرمود: «بدون این که کارى داشته باشى و تنها براى زیارت آمده‏اى؟».

گفت: بدون هیچ کارى، فقط براى این که زیارتش کنم و به او سلام دهم و نزدش نماز بگزارم و سپس به سوى خانواده‏ام باز گردم.

امام صادق علیه‌السلام به او فرمود: «و چه چیزى در زیارت او مى‏بینى؟».

مرد گفت: ما در زیارت او، برکت براى خود، خانواده و فرزندان و نیز اموال و روزى‏مان، و روا شدن حاجت‏هایمان را مى‏بینیم.

امام صادق علیه‌السلام به او فرمود: «اى برادر یمنى! آیا فضیلت دیگرى بر این فضیلت‏ها برایت بیفزایم؟».

مرد گفت: برایم بیفزا، اى فرزند پیامبر خدا!

فرمود: «بى‏تردید، زیارت ابا عبد اللّه الحسین علیه السلام، برابر با حجى پذیرفته و شایسته و پاکیزه به همراه پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است».

مرد، از این گفته، شگفت‏زده شد. امام علیه‌السلام فرمود: «آرى. به خدا سوگند، [برابر است با] دو حجّ نیکو، پذیرفته و پاکیزه همراه پیامبر خدا صلى الله علیه و آله».

مُتَقَبَّلَةً زاکِیَةً مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.(45)

4 / 17

عدل خمسین حجة مع النبی صلى الله علیه و آله‏

3124. کامل الزیارات عن مسعدة بن صدقة: قُلتُ لِأَبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام: ما لِمَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام؟

قالَ: تُکتَبُ لَهُ حَجَّةٌ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.

قُلتُ لَهُ: جُعِلتُ فِداکَ! حَجَّةٌ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله؟!

قالَ: نَعَم، وحَجَّتانِ. قالَ: قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ، حَجَّتانِ؟!

قالَ: نَعَم، وثَلاثٌ، فَما زالَ یَعُدُّ حَتّى بَلَغَ عَشرا.

قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ! عَشرُ حِجَجٍ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله؟!

قالَ: نَعَم وعِشرونَ حَجَّةً. قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ! وعِشرونَ؟!

فَما زالَ یَعُدُّ حَتّى بَلَغَ خَمسینَ، فَسَکَتَ.(46)

4 / 18

عدل سبعین حجة من حجج النبی صلى الله علیه و آله‏

3125. الأمالی للطوسی عن الحسین عن بعض أصحابنا عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: کانَ الحُسَینُ علیه‌السلام ذاتَ یَومٍ فی حِجرِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله یُلاعِبُهُ ویُضاحِکُهُ.

مرد به شگفت مى‏آمد و امام صادق علیه السلام، پیوسته مى‏افزود تا آن جا که فرمود: «[برابر است با] سى حجّ نیکو، پذیرفته و پاکیزه همراه با پیامبر خدا صلى الله علیه و آله».

4 / 17

برابر با پنجاه حج همراه پیامبر صلى الله علیه و آله‏

3124. کامل الزیارات به نقل از مَسعدة بن صدقه: به امام صادق صلى الله علیه و آله گفتم: پاداش زائر قبر حسین علیه‌السلام چیست؟

فرمود: «برایش یک حجّ همراه با پیامبر خدا صلى الله علیه و آله نوشته مى‏شود».

گفتم: فدایت شوم! یک حجّ همراه با پیامبر خدا؟!

فرمود: «آرى، و [بلکه‏] دو حج».

گفتم: فدایت شوم! دو حج؟!

فرمود: «آرى، و [بلکه‏] سه حج.

و پیوسته، مى‏شمرد تا به ده حج رسید.

گفتم: فدایت شوم! ده حجّ همراه با پیامبر خدا؟!

فرمود: «آرى، و [بلکه‏] بیست حج».

گفتم: فدایت شوم! و بیست حج؟!

پیوسته شمرد تا به پنجاه حج رسید و سپس، سکوت کرد.

4 / 18

برابر با هفتاد حج از حج‏هاى پیامبر صلى الله علیه و آله‏

3125. الأمالى، طوسى به نقل از حسین، از یکى از راویان شیعه، از امام صادق علیه السلام: روزى حسین علیه‌السلام در دامان پیامبر صلى الله علیه و آله بود و پیامبر صلى الله علیه و آله با او بازى و شوخى مى‏کرد.

فَقالَت عائِشَةُ: یا رَسولَ اللّهِ! ما أشَدَّ إعجابَکَ بِهذَا الصَّبِیِّ!

فَقالَ لَها: وَیلَکِ وَیلَکِ! وکَیفَ لا احِبُّهُ ولا اعجَبُ بِهِ، وهُوَ ثَمَرَةُ فُؤادی، وقُرَّةُ عَینی؟! أما إنَّ امَّتی سَتَقتُلُهُ؛ فَمَن زارَهُ بَعدَ وَفاتِهِ کَتَبَ اللّهُ لَهُ حَجَّةً مِن حِجَجی.

قالَت: یا رَسولَ اللّهِ! حَجَّةً مِن حِجَجِکَ؟! قالَ: نَعَم، وحَجَّتَینِ.

قالَت: یا رَسولَ اللّهِ! حَجَّتَینِ مِن حِجَجِکَ؟! قالَ: نَعَم، و أربَعا.

قالَ: فَلَم تَزَل تَزیدُهُ وهُوَ یَزیدُ ویُضَعِّفُ، حَتّى بَلَغَ سَبعینَ حَجَّةً مِن حِجَجِ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله بِأَعمارِها.(47)

4 / 19

عدل ثمانین حجة مبرورة

3126. ثواب الأعمال عن مالک بن عطیة عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن زارَ قَبرَ أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام کَتَبَ اللّهُ لَهُ ثَمانینَ حَجَّةً مَبرورَةً.(48)

4 / 20

عدل مئة حجة

3127. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام عن جریر بن حازم: سَأَلَ أبو عَبدِ اللّهِ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّدٍ علیه‌السلام مُعاوِیَةَ بنَ عَمّارٍ، قالَ: کَم حَجَجتَ؟ قالَ: تِسعَ عَشرَةَ حَجَّةً. قالَ: حُجَّ اخرى حَتّى تَکونَ کَمَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه السلام.

عایشه گفت: اى پیامبر خدا! چه قدر از این کودک، خوشت مى‏آید!

پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود: «واى بر تو، واى بر تو! و چگونه او را دوست نداشته باشم و از او خوشم نیاید، در حالى که میوه دل من و روشنىِ چشم من است؟! بدان که امّتم، او را به زودى مى‏کُشند، و هر کس او را پس از وفاتش زیارت کند، خداوند، برایش حجّى از حج‏هاى مرا مى‏نویسد».

عایشه گفت: اى پیامبر خدا! حجّى از حج‏هاى تو؟!

فرمود: «آرى، و [بلکه‏] دو حج».

عایشه گفت: اى پیامبر خدا! دو حج از حج‏هاى تو؟! فرمود: «آرى، و [بلکه‏] چهار حج».

و پیوسته، عایشه آن را بسیار مى‏شمرد و پیامبر صلى الله علیه و آله بر آن مى‏افزود و آن را دوچندان مى‏کرد تا آن که به هفتاد حج از حج‏هاى پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به همراه عمره‏هایش رسید.

4 / 19

برابر با هشتاد حج نیکو

3126. ثواب الأعمال به نقل از مالک بن عطیّه، از امام صادق علیه السلام: هر کس قبر ابا عبد اللّه الحسین علیه‌السلام را زیارت کند، خداوند، هشتاد حجّ نیکو برایش مى‏نویسد.

4 / 20

برابر با یکصد حج‏

3127. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام به نقل از جریر بن حازِم: امام جعفر صادق علیه‌السلام از معاویة بن عمّار پرسید: «چند حج گزارده‏اى؟»

گفت: نوزده حج.

امام علیه‌السلام فرمود: «یک حجّ دیگر بگزار، تا مانند کسى باشى که قبر حسین علیه‌السلام را زیارت مى‏کند».

فَقالَ مُعاوِیَةُ بنُ عَمّارٍ: فَقُلتُ لِأَبی عَبدِ اللّهِ: وإنَّ مَن زارَ قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام لَهُ مِنَ الأَجرِ کَمَن حَجَّ عِشرینَ حَجَّةً؟!

قالَ: نَعَم وَاللّهِ، وإنَّ زائِرَ قَبرِ الحُسَینِ لَهُ مِنَ الأَجرِ کَمَن حَجَّ عِشرینَ حَجَّةً وعِشرینَ حَجَّةً، حَتّى عَدَّ خَمسَ مَرّاتٍ. فَأَنَا لا أزالُ أزورُهُ فی کُلِّ سَنَةٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ مُنذُ سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام یَقولُ ذلِکَ.(49)

3128. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام عن حنان بن سدیر: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام عَن زِیارَةِ قَبرِ الحُسَینِ، فَقالَ: تَعدِلُ عَشرَ حِجَجٍ.

قالَ: قُلتُ: عَشرَ حِجَجٍ؟!

قالَ: تَعدِلُ عِشرینَ حَجَّةً.

قُلتُ: تَعدِلُ عِشرینَ حَجَّةً؟!

قالَ: تَعدِلُ ثَلاثینَ حَجَّةً.

قُلتُ: ثَلاثینَ حَجَّةً؟!

قالَ: أربَعینَ حَجَّةً.

قُلتُ: أربَعینَ حَجَّةً؟!

فَلَم أزَل حَتّى بَلَغَ المِئَةَ حَجَّةٍ. قالَ: فَسَکَتُّ ولَوِ استَزَدتُهُ لَزادَنی.(50)

4 / 21

عدل مئة حجة مع النبی صلى الله علیه و آله‏

3129. ثواب الأعمال عن صالح النیلی عن أبی عبد اللّه [الصادق‏] علیه السلام: مَن أتى قَبرَ

معاویة بن عمّار مى‏گوید: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: و کسى که قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کند، پاداش کسى را دارد که بیست حج، گزارده است؟!

امام علیه‌السلام فرمود: «آرى. به خدا سوگند، زائر قبر حسین علیه السلام، پاداشش مانند کسى است که بیست حجّ و بیست حجّ و … گزارده است» و تا پنج بار شمرد.

معاویه مى‏گوید: از آن هنگام که این را از امام صادق علیه‌السلام شنیده‏ام، هر سال سه بار، امام حسین علیه‌السلام را زیارت مى‏کنم.

3128. فضل زیارة الحسین علیه‌السلام به نقل از حنان بن سَدیر: از امام صادق علیه‌السلام در باره زیارت قبر حسین علیه‌السلام پرسیدم. فرمود: «برابر با ده حج است».

گفتم: ده حج؟!

فرمود: «بیست حج».

گفتم: بیست حج؟!

فرمود: «سى حج».

گفتم: سى حج؟!

فرمود: «چهل حج».

گفتم: چهل حج؟! و رها نکردم تا به یکصد حج رسید. سپس ساکت شدم، و اگر بیشتر مى‏خواستم، باز هم مى‏افزود.

4 / 21

برابر با یکصد حج همراه پیامبر صلى‌الله علیه وآله‏

3129. ثواب الأعمال به نقل از صالح نیلى، از امام صادق علیه السلام: هر کس با شناخت حقّ‏

الحُسَینِ علیه‌السلام عارِفا بِحَقِّهِ، کانَ کَمَن حَجَّ مِئَةَ حَجَّةٍ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله.(51)

4 / 22

عدل مئة حجة وعمرة مبرورة

3130. الإرشاد: رُوِیَ عَنِ الصّادِقِ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ علیه السلام: زِیارَةُ الحُسَینِ علیه‌السلام تَعدِلُ مِئَةَ حَجَّةٍ مَبرورَةٍ، ومِئَةَ عُمرَةٍ مُتَقَبَّلَةٍ.(52)

3131. کامل الزیارات عن بشیر الدّهّان: سَمِعتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام یَقولُ: … فَقالَ: یا بَشیرُ، إنَّ الرَّجُلَ مِنکُم لَیَغتَسِلُ عَلى شاطِئِ الفُراتِ، ثُمَّ یَأتی قَبرَ الحُسَینِ علیه‌السلام عارِفا بِحَقِّهِ، فَیُعطیهِ اللّهُ بِکُلِّ قَدَمٍ یَرفَعُها أو یَضَعُها مِئَةَ حَجَّةٍ مَقبولَةٍ، ومِئَةَ عُمرَةٍ مَبرورَةٍ، ومِئَةَ غَزوَةٍ مَعَ نَبِیٍّ مُرسَلٍ إلى أعداءِ اللّهِ و أعداءِ رَسولِهِ.(53)

4 / 23

عدل ألف حجة و ألف عمرة مع نبی أو وصی نبی

3132. مصباح المتهجّد عن رفاعة النخّاس: دَخَلتُ عَلى أبی عَبدِ اللّهِ علیه‌السلام فَقالَ لی: یا رِفاعَةُ، أما حَجَجتَ العامَ؟

قالَ: قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ، ما کانَ عِندی ما أحُجُّ بِهِ، ولکِنّی عَرَّفتُ عِندَ قَبرِ حُسَینِ بنِ عَلِیٍّ علیه السلام.

فَقالَ لی: یا رِفاعَةُ، ما قَصَرتَ عَمّا کانَ أهلُ مِنىً فیهِ، لَولا أنّی أکرَهُ أن یَدَعَ‏

حسین علیه‌السلام نزد قبرش بیاید، مانند کسى است که یکصد حج با پیامبر خدا صلى الله علیه و آله گزارده است.

4 / 22

برابر با یکصد حج و یکصد عمره نیکو

3130. الإرشاد: از امام جعفر صادق علیه‌السلام روایت شده: «زیارت حسین علیه السلام، برابر با یکصد حجّ نیکو و یکصد عمره مقبول است».

3131. کامل الزیارات به نقل از بشیر دهّان: شنیدم که امام صادق علیه‌السلام مى‏فرماید: «… اى بشیر! فردى از شما بر کناره فرات، غسل مى‏کند و با شناخت حقّ حسین علیه‌السلام به زیارت او مى‏آید و خداوند، در برابر هر گامى که برمى‏دارد و مى‏گذارد، یکصد حجّ مقبول و یکصد عمره نیکو و یکصد جهاد همراه با پیامبرِ فرستاده شده در برابر دشمنان خدا و پیامبرش، برایش مى‏نویسد».

4 / 23

برابر با یکهزار حج و یکهزار عمره همراه پیامبر یا وصى پیامبر

3132. مصباح المتهجّد به نقل از رِفاعه نخّاس: بر امام صادق علیه‌السلام در آمدم. به من فرمود: «اى رفاعه! آیا امسال، حج نگزارده‏اى؟».

گفتم: فدایت شوم! چیزى نداشتم که با آن، حج بگزارم؛ امّا روز عرفه را در کنار قبر حسین بن على علیه‌السلام بودم.

امام علیه‌السلام به من فرمود: «اى رفاعه! کمتر از آنچه حاجیان در مِنا یافتند، نداشته‏اى. اگر نبود که ناپسند مى‏دارم مردم، حج را وا گذارند، حدیثى را برایت بازگو مى‏کردم که هیچ گاه، زیارت قبر حسین علیه‌السلام را وا نگذارى».

النّاسُ الحَجَّ، لَحَدَّثتُکَ بِحَدیثٍ لا تَدَعُ زِیارَةَ قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام أبَدا، ثُمَّ نَکَتَ الأَرضَ وسَکَتَ طَویلًا، ثُمَّ قالَ:

أخبَرَنی أبی قالَ: مَن خَرَجَ إلى قَبرِ الحُسَینِ علیه‌السلام عارِفا بِحَقِّهِ غَیرَ مُستَکبِرٍ، صَحِبَهُ ألفُ مَلَکٍ عَن یَمینِهِ، و ألفُ مَلَکٍ عَن یَسارِهِ، وکُتِبَ لَهُ ألفُ حَجَّةٍ، و ألفُ عُمرَةٍ مَعَ نَبِیٍّ أو وَصِیِّ نَبِیٍّ.(54)

سپس به زمین، خیره شد و مدّتى طولانى سکوت کرد و آن گاه فرمود: «پدرم به من خبر داد و فرمود: «هر کس با شناخت حقّ حسین علیه‌السلام و بدون تکبّر، به سوى قبر حسین علیه‌السلام بیرون شود، یکهزار فرشته از سمت راست، و یکهزار فرشته از سمت چپ، او را همراهى مى‏کنند و یکهزار حج و یکهزار عمره همراه با پیامبر یا وصىّ پیامبر، برایش نوشته مى‏شود”».


1) کامل الزیارات: ص 298 ح 495، بحار الأنوار: ج 101 ص 39 ح 59.

2) کامل الزیارات: ص 298 ح 496، بحار الأنوار: ج 101 ص 40 ح 60.

3) وهو ممّن رووا عن الإمام الجواد والإمام الهادی علیهما السلام.

4) کامل الزیارات: ص 296 ح 490، بحار الأنوار: ج 101 ص 32 ح 26.

5) کامل الزیارات: ص 294 ح 483، مصباح المتهجّد: ص 717 عن عبداللّه بن عبیداللّه الأنباری نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 31 ح 19.

6) کامل الزیارات: ص 297 ح 492، بحار الأنوار: ج 101 ص 31 ح 21.

7) إبراهیم: 34.

8) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 50 ح 114، المزار للمفید: ص 47 ح 2، کامل الزیارات: ص 322 ح 547، المزار الکبیر: ص 349 ح 2، بحار الأنوار: ج 101 ص 89 ح 21.

9) برّ اللّه حجّک: أی قَبِلَهُ، وقال رسول اللّه صلى الله علیه و آله: الحجّ المبرور لیس له جزاء إلّا الجنّة (لسان العرب: ج 4 ص 53 «برر»).

10) کامل الزیارات: ص 293 ح 481 و ص 295 ح 485 و ص 295 ح 487 ولیس فیه «وزیارة قبر رسول اللّه صلى الله علیه و آله وزیارة قبور الشهداء» و ح 488 عن فضیل بن یسار عنهما علیهما السلام، الکافی: ج 4 ص 548 ح 2 عن فضیل بن یسار من دون إسنادٍ إلى أحدٍ من أهل البیت علیهم السلام ولیس فیه «مبرورة»، بحار الأنوار: ج 101 ص 30 ح 15.

11) ثواب الأعمال: ص 112 ح 10، کامل الزیارات: ص 291 ح 473 و ص 292 ح 477، بحار الأنوار: ج 101 ص 29 ح 5.

12) هو ممّن رووا عن الإمام الکاظم والإمام الرضا علیهما السلام.

13) ثواب الأعمال: ص 112 ح 11، کامل الزیارات: ص 291 ح 474، جامع الأخبار: ص 79 ح 113 ولیس فیه «مقبولة»، بحار الأنوار: ج 101 ص 29 ح 8.

14) کامل الزیارات: ص 292 ح 475، بحار الأنوار: ج 101 ص 29 ح 10.

15) کامل الزیارات: ص 293 ح 480، بحار الأنوار: ج 101 ص 16 ح 18.

16) کامل الزیارات: ص 292 ح 476 و ح 478 و ص 290 ح 471 نحوه، ثواب الأعمال: ص 111 ح 8 کلاهما عن أحمد بن محمّد بن أبی نصر نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 30 ح 11.

17) کامل الزیارات: ص 293 ح 479، بحار الأنوار: ج 101 ص 30 ح 13.

18) کامل الزیارات: ص 300 ح 500 و ح 499 عن الحسین بن عطیّة أبی الناب بیاع السابری بزیادة «أو عمرة وحجّة» فی آخره، بحار الأنوار: ج 101 ص 39 ح 56.

19) قال العلّامة المجلسی قدس‏سره: أی وتعدل مع الحجّ والعمرة إتیان قبور الشهداء بالمدینة أیضا، أو المعنى أنّ إتیان قبور الشهداء عنده تعدل حجّة وعمرة أیضا، والظاهر أنّه من زیادات النسّاخ (بحار الأنوار: ج 101 ص 40).

20) کامل الزیارات: ص 299 ح 498، بحار الأنوار: ج 101 ص 40 ح 61.

21) علّامه مجلسى مى‏گوید: «قبرهاى شهیدان»، به دو معنا مى‏تواند باشد: یکى این که: «افزون بر حج و عمره، ثواب‏زیارت شهیدان مدینه را نیز دارد» و دیگر این که: «دو زیارت مستقل، یعنى زیارت امام حسین علیه‌السلام و زیارت شهیدانِ کنار امام علیه السلام، هر کدام، برابر با یک حج و عمره هستند» و ظاهرا این عبارت، از اضافات ناسخان است.

22) کامل الزیارات: ص 300 ح 502، بحار الأنوار: ج 101 ص 39 ح 58.

23) کامل الزیارات: ص 301 ح 503، بحار الأنوار: ج 101 ص 41 ح 65.

24) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 79 ح 156، المزار للمفید: ص 185 ح 3 و ص 134 ح 3، المزار الکبیر: ص 39 ح 16، کامل الزیارات: ص 434 ح 666، والثلاثة الأخیر عن أبی علیّ الحرّانی نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 83 ح 11.

25) کامل الزیارات: ص 301 ح 504، بحار الأنوار: ج 100 ص 119 ح 18.

26) فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 43 ح 17.

27) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 52 ح 124، کامل الزیارات: ص 345 ح 584، بحار الأنوار: ج 101 ص 146 ح 31.

28) تهذیب الأحکام: ج 6 ص 53 ح 127، المزار للمفید: ص 49 ح 4، المزار الکبیر: ص 350 ح 4 کلاهما عن بشیر الدهّان، فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 79 ح 67 عن الحسن بن سعید کلّها نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 147 ح 37.

29) فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 62 ح 43 و 44 نحوه.

30) العرب تجعل القول عبارة عن جمیع الأفعال وتُطلِقُهُ على غیر الکلام واللسان، فتقول: قال بیده؛ أی أخَذَ، وقال برجله؛ أی مشى … وکلّ ذلک على المجاز والاتساع (النهایة: ج 4 ص 124 «قول»).

31) کامل الزیارات: ص 298 ح 494، فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 5 ح 27 عن حسین بن علوان ولیس فیه ذیله من «وقال»، بحار الأنوار: ج 101 ص 33 ح 31.

32) کامل الزیارات: ص 218 ح 320 و ح 319 و ص 219 ح 321 کلاهما نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 36 ح 47.

33) ثواب الأعمال: ص 122 ح 50، کامل الزیارات: ص 217 ح 318 بزیادة «مبرورة» بعد «عمرة»، بحار الأنوار: ج 101 ص 35 ح 45.

34) کامل الزیارات: ص 267 ح 413، بحار الأنوار: ج 101 ص 36 ح 49.

35) ثواب الأعمال: ص 112 ح 12، کامل الزیارات: ص 297 ح 493، المزار الکبیر: ص 327 ح 6، جامع الأخبار: ص 79 ح 114 عن إبراهیم بن هارون وکلّها نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 32 ح 29.

36) ثواب الأعمال: ص 118 ح 36، کامل الزیارات: ص 303 ح 510 نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 42 ح 73.

37) مصباح المتهجّد: ص 717.

38) فی المصادر الاخرى: «… و أفضل مِن عشرین …».

39) الکافی، ج 4 ص 580 ح 2، تهذیب الأحکام: ج 6 ص 47 ح 102، ثواب الأعمال: ص 117 ح 34، کامل الزیارات: ص 302 ح 506 ولیس فیهما «عمرة»، بحار الأنوار: ج 101 ص 41 ح 66.

40) الکافی: ج 4 ص 580 ح 1، تهذیب الأحکام: ج 6 ص 46 ح 101، کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 2 ص 580 ح 3169، ثواب الأعمال ص 115 ح 25، الأمالی للطوسی: ص 201 ح 342، کامل الزیارات: ص 316 ح 536 کلّها نحوه، بحار الأنوار: ج 101 ص 85 ح 1.

41) الکافی: ج 4 ص 581 ح 3، ثواب الأعمال: ص 119 ح 41، کامل الزیارات: ص 301 ح 505 و ص 306 ح 515، المزار الکبیر: ص 333 ح 13، بحار الأنوار: ج 101 ص 40 ح 62.

42) ثواب الأعمال: ص 118 ح 37، کامل الزیارات: ص 304 ح 511، بحار الأنوار: ج 101 ص 42 ح 75.

43) أصله: أأتی، فحذفت الیاء تخفیفا.

44) الکافی: ج 4 ص 581 ح 4، ثواب الأعمال: ص 117 ح 35 و ص 112 ح 9، کامل الزیارات: ص 291 ح 472 وفیهما «… اثنتین وعشرین عمرة» و ص 303 ح 508، بحار الأنوار: ج 101 ص 28 ح 3.

45) ثواب الأعمال: ص 118 ح 40، کامل الزیارات: ص 304 ح 514، المزار الکبیر: ص 332 ح 12، بحار الأنوار: ج 101 ص 37 ح 52.

46) کامل الزیارات: ص 307 ح 516، بحار الأنوار: ج 101 ص 43 ح 79.

47) الأمالی للطوسی: ص 668 ح 1401، کامل الزیارات: ص 144 ح 169 وفیه «تسعین» بدل «سبعین»، المناقب لابن شهر آشوب: ج 4 ص 128 وفیه «ثلاث» بدل «أربعا»، بحار الأنوار: ج 101 ص 35 ح 42.

48) ثواب الأعمال: ص 118 ح 39، المزار للمفید: ص 38 ح 1، کامل الزیارات: ص 304 ح 513، بحار الأنوار: ج 101 ص 34 ح 35.

49) فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 63 ح 45.

50) فضل زیارة الحسین علیه السلام: ص 59 ح 39.

51) ثواب الأعمال: ص 118 ح 38، کامل الزیارات: ص 304 ح 512، جامع الأخبار: ص 82 ح 123، بحار الأنوار: ج 101 ص 34 ح 34.

52) الإرشاد: ج 2 ص 134، کشف الغمّة: ج 2 ص 253.

53) کامل الزیارات: ص 320 ح 544 و ص 343 ح 580، بحار الأنوار: ج 101 ص 87 ح 13.

54) مصباح المتهجّد: ص 716، بحار الأنوار: ج 101 ص 91 ح 32.