درسی که ز عاشورا آموختهایم این بود
قربانی راه دین، فرزند و پدر کردیم(1)
قربانی یعنی آنچه برای رسیدن به قرب محبوب و معبود، فدا میکنند.آنگونه که فرزندان آدم، قربانی و فدا به درگاه خدا بردند.یکی گوسفند، دیگری دستهای از گندم (اذ قربا قربانا…)(2) حضرت ابراهیم نیز که به فرمان خدا مامور شد جوانش اسماعیل را ذبح و قربانی کند، خداوند گوسفندی نازل کرد و به جای اسماعیل قربانی شد.(3) از آن پس در احیای آن فداکاری از سوی پسر و پدر، حاجیان روز عید قربان در منا قربانی میکنند.
صحنه کربلا نیز قربانی شدن هفتاد و دو شهید، در آستان قرب و رضای الهی بود.امام حسین، خود و یارانش را فدای دین خدا نمود.حسین بن علی «ع» قربانی اهل بیت بود. آنگونه که حضرت زینب نیز پس از شهادت برادر، وقتی در میدان جنگ به پیکر برادرش رسید، نگاهی به آسمان کرد و گفت: «اللهم تقبل منا هذا القربان».(4) در تعابیر ائمه، در زیارتنامهها و نیز خطابههای اسیران اهل بیت، از آن شهید مظلوم، بعنوان «ذبیح» یاد شدهاست.او اسماعیلی بود که در منای حق فدا شد و حیات دین را تضمین نمود و شرف را به انسانها الهام داد.
قربانی شدن و قربانی دادن، رمز پیروزی و عزت است.ملتهایی که در راه «آزادی» گام برداشته و برمیدارند، همواره قربانیان بسیاری را تقدیم آستان آزادی کردهاند و اگر گروهی آماده فداکاری نباشند، به اهداف خود نمیرسند.حقیقت و دین و حیات کرامتمندانه، آنقدر ارزشمند و متعالی است که باید قربانیانی چون حسین «ع» فدای آن شوند.از عظمت قربانی، میتوان به عظمت چیزی پی برد که کسی مانند سید الشهدا «ع» درآن راه قربان میشود و هفتاد و دو عزیز را قربان میکند.
ای کرده به کوی دوست هفتاد و دو قربانی
قربان شومت این رسم، ماند از تو به دورانها
قربانی هر کس شد با حرمت و نشنیدیم
دست و تن قربانی، افتد به بیابانها(5)
1) از نویسنده.
2) مائده، آیه 27.
3) و فدیناه بذبح عظیم (صافات/آیه 107).
4) حیاة الامام الحسین، ج 2، ص 301، سیرة الائمه الاثنی عشر، هاشم معروف الحسنی، ج 2، ص 87.
5) جودی خراسانی.