نوجوان شهید عاشورا در رکاب سید الشهدا «ع»، فرزند گرامی امام حسن مجتبی «ع».
وی صاحب همان سخن معروف «احلی من العسل» در شب عاشوراست که مرگ را شیرینتر از عسل میدانست.روز عاشورا سن او به بلوغ نرسیده بود.برای میدان رفتن از امام خویش اجازه خواست.ابا عبدالله «ع» چون نگاه به او افکند، وی را به آغوش کشید و
گریست، آنگاه اجازه داد.(1) قاسم، خوش سیما بود.سوار بر اسب شد و عازم میدان گشت. رجزی که میخواند، در معرفی خود و مظلومیت حسین «ع» بود:
ان تنکرونی فانا ابن الحسن
سبط النبی المصطفی و المؤتمن
هذا حسین کالاسیر المرتهن
بین اناس لا سقوا صوب المزن
در جنگی دلاورانه به شهادت رسید.هنگامی که بر زمین میافتاد، عمویش اباعبدالله «ع» خود را به بالین او رساند ولی او در حال جان دادن بود.پیکر او را آورد و کنار شهدای اهل بیت قرار داد.(2) در زیارت ناحیه مقدسه که از زبان امام زمان «ع» است، نام او همراه با سلام حضرت مهدی بر او بیان شده و اشاره به کیفیت رفتن سید الشهدا «ع» بهبالین او و نفرین قاتلان قاسم شده است: «السلام علی القاسم بن الحسن بن علی، المضروب هامته المسلوب لامته، حین نادی الحسین عمه فجلی علیه عمه کالصقر و هو یفحص برجلیه التراب، و الحسین یقول: بعدا لقوم قتلوک و من خصمهم یوم القیامة جدک و ابوک، ثم قال:
عز و الله علی عمک ان تدعوه فلا یجیبک، او ان یجیبک و انت قتیل جدیل فلا ینفعک، هذا و الله یوم کثر واتره و قل ناصره.»(3) برادر دیگر حضرت قاسم، به نام ابو بکر بن حسن نیز که هر دو از یک مادر بودند، در کربلا به شهادت رسید.
1) مقتل الحسین، مقرم، ص 331.
2) بحار الانوار، ج 45، ص 34.
3) همان، ص 67.
