فاطمه بنت الحسین «ع»، بانویی با شرافت و دانش که اهل ذکر و شب زندهداری وعبادت بود و روزها روزه میگرفت و از جمال ظاهر و باطن برخوردار و اهل روایت ونقل حدیث بود.(1) در سفر کربلا در جمع اسیران اهل بیت بود و در کوفه نیز به سخنرانیافشاگرانه و فصیح و رسا بر ضد جنایتهای ابن زیاد پرداخت و همه را به گریه انداخت.(2) در کاخ یزید، چشم یکی از وابستگان حکومت که به او افتاد، از یزید خواست که او را به وی ببخشد.حضرت زینب بشدت اعتراض و مخالفت کرد و کار آنان را کفر به حساب آورد.(3) وی همسر عموزاده خویش حسن بن حسن «ع» بود.پس از فوت شوهر، یک سال خیمهای افراشت و برای او به سوگ و ماتم نشست.(4) وی تا زمان امام صادق «ع» را درک کرد. در سال 117 ه.در حالی که هفتاد سال داشت در مدینه درگذشت و در بقیع به خاک سپرده شد.(5)
1) اعیان الشیعه، ج 8، ص 388.
2) مقتل الحسین، مقرم، ص 405.
3) ارشاد، مفید، ج 2، ص 121، بحار الانوار، ج 45، ص 136.
4) همان (ارشاد)، ص 26.
5) درباره زندگینامه او از جمله ر.ک: «فاطمة بنت الحسین»، محمد هادی الامینی، مکتبة الهلال.