معروف به «ابن سعد»، فرمانده سپاه ابن زیاد در کربلا بود که با امام حسین «ع» جنگیدو دستور داد پس از شهادت آن حضرت، اسب بر بدن او تاختند و اهل بیت او را اسیر کرده به کوفه بردند. عمر سعد، پسر سعد بن وقاص از سرداران صدر اسلام بود.در زمان پیامبر (و به قولی در دوران عمر) به دنیا آمد.همراه پدرش در فتح عراق شرکت داشت.وی از جمله کسانی بود که علیه «حجر بن عدی» و یارانش، شهادت به فتنهگری داد و سبب شدکه حجر در «مرج عذراء» به شهادت برسد.وی قبل از حادثه عاشورا، آماده حرکت بهسوی «ری» بود که حکمرانی آنجا را به او داده بودند، ولی به دستور ابن زیاد (والی کوفه) همراه با سپاهی مامور جلوگیری از ورود امام حسین «ع» به کوفه و وادار کردن او به بیعت با یزید و یا جنگ و کشتن او در صورت امتناع شد و به مقابله با حسین بن علی «ع» به کربلا رفت.
عمر سعد، در ایام قیام مختار در کوفه گریخت.اما وقتی مردم کوفه دوباره بر ضد مختار خروج کردند، بازگشت و رهبری را به عهده گرفت، ولی باز هم به سوی بصره گریخت و سپس دستگیر و نزد مختار آورده شد.در مجلس مختار، به دستور وی او را کشتند و سرش را به مدینه نزد محمد حنفیه فرستادند و این در سال 66 هجری بود.(1) در کربلا، هر چه امام حسین با او گفتگو کرد تا از جنگیدن دست بر دارد و دست خویش را به خون آن حضرت نیالاید، نپذیرفت. صبح عاشورا هم اولین کسی بود که به طرف اردوگاه امام حسین «ع» تیر افکند و فرمان حمله عمومی صادر کرد.نامش جز و لعنت شدگان درزیارت عاشورا آمده است.او بود که پس از ورودش به کربلا در روز چهارم محرم، بر امام حسین «ع» سخت گرفت و دستور داد سوارانش آب را به روی یاران حسین «ع» ببندند.
1) دایرة المعارف بزرگ اسلامی (با تلخیص) ج 3 ص 682.الفتوح، ابن اعثم کوفی، ج 6، ص 272.
