نام کتابی است که مجموعه «ترکیب بند» های معروف شعرای بزرگ را درباره امامحسین «ع» و حادثه عاشورا در بر دارد.این کتاب که به اهتمام «حسن گل محمدی» فراهم شده است، 14 ترکیب بند معروف را از محتشم کاشانی و دیگران دارد و 263 صفحه است.
درباره سید الشهدا و حادثه عاشورا، مجموعههای شعری متعددی به زبان عربی، فارسی، ترکی و… تدوین شده است و شاعران در طول تاریخ، با زبان ماندگار شعر، به ترسیم این حماسه جدید و مظلومیتهای اهل بیت پرداختهاند.شاعرانی چون محتشم کاشانی، صباحی بیدگلی، وصال شیرازی، قاآنی شیرازی، سروش اصفهانی، نیر تبریزی، عمان سامانی و… از جمله اینانند که در قالب ترکیب بند یا مثنوی و قطعه به مرثیه سرایی درباره سید الشهدا «ع» پرداختهاند.(1) با توجه به تشویقی که امامان نسبت به سرودن شعر دربارهحادثه کربلا و مظلومیت دودمان پیامبر و نشر فضایل اهل بیت داشتهاند، راز اینهمه سروده، دیوان، مجموعههای شعر و مدایح و مراثی پیرامون مصائب و فضایل عترت، آشکار میشود.
ورود حماسه کربلا به حیطه شعر و ادب، یکی از عوامل ماندگاری آن نهضت بوده است، چرا که قالب تاثیر گذار و نافذ شعر و مرثیه، میان دلها و حادثه عاشورا پیونده زده و احساسها و عواطف علاقهمندان را به آن ماجرا وصل کرده است.این ویژگی در شعرهای غیر فارسی نیز وجود دارد و ادبیات عاشورایی، از غنیترین ذخیرههای فکری و احساسی شیعه است.از سوی دیگر حماسه کربلا در زبان شعری شاعران تاثیر نهاده وادبیات را پر بار ساخته است.رابطهای متقابل میان شعر فارسی و عاشورا وجود دارد و هردو به ماندگاری و جلوه یکدیگر کمک کردهاند.برخی شاعران نیز ماندگاری نام خود را مدیون شعر سرودن درباره اهل بیت و عاشورا و مظلومیت ابا عبدالله «ع» اند و گاهی با یکشعر، شهره و جاوید شدهاند، همچون محتشم.
1) در این زمینهها از جمله ر.ک: «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران»، عبد الرضا افسری کرمانی، «چند مرثیه از شاعران پارسیگوی»، ابو القاسم رادفر.
