تأمّل در روایاتى که تأکید بر زیارت سیّد الشهدا علیه‌السلام و تکرار آن دارند، نشان مىدهد که این عمل، نه تنها داراى جنبه عبادى، بلکه داراى ابعاد عمیق سیاسى است.
پیام سیاسى زیارت امام حسین علیه السلام، خود، ایجاب کننده خُرافهزُدایى دائم از این حرکت فرهنگى، با هدف زمینهسازى براى حاکمیت نظام اصیل اسلامى است (نکتهاى که پیش از این، تبیین گردید).(1) بدین سان، پیام سیاسى زیارت آن امام علیه السلام، بسى مهمتر و سازندهتر از پیام عبادى آن است.
در احادیث آمده است که زیارت سیّد الشهدا علیه السلام، فریضه و بهترین عمل است و امامان اهل بیت، فضائل و برکات فراوانى براى آن ذکر کردهاند(2) و تحمّل هر گونه رنج و مشقّت را درراه زیارت ایشان، روا شمردهاند.
همچنین، احادیثى نقل شدهاند که دلالت دارند بر این که اگر کسى مىتواند، هر روز ایشان را زیارت کند، و اگر نمىتواند، هر جمعه، و اگر نمىتواند، هر هفته، و اگر نمىتواند، هر ماه، و اگر نمىتواند، هر چهار ماه، و اگر نمىتواند، هر شش ماه، و اگر نمىتواند هر سال، و اگر نمىتواند، هر سه سال، و اگر نمىتواند، هر چهار
سال، و در نهایت، هر چه بیشتر زیارت کند، بهتر است. روایاتى نیز ثواب زیارت ایشان را بیش از ثواب زیارت حج و عمره دانستهاند(3) و در مورد ترک زیارت امام علیه السلام، هشدار مىدهند و امتناع از زیارت ایشان را موجب نقص ایمان، کوتاه شدن عمر، عاقّ اهل بیت علیهم السلام شدن و محرومیت از خیر بسیار مىدانند.(4)
با نگاهى عمیق و همهجانبه به این احادیث، در کنار احادیثى که شرط اصلى بهرهگیرى از برکات زیارت امام حسین علیه‌السلام را معرفت به حقّ او دانستهاند، به روشنى مىتوان دریافت که این احادیث، پیام سیاسى مهمّى براى پیروان و علاقهمندان اهل بیت علیهم السلام دارند، و آن، عبارت است از فرهنگسازى و زمینهسازى براى تحقّق اهداف بلند عاشورا؛ یعنى حاکمیت ارزش هاى اسلامى به رهبرىِ پیشواى مورد نظر خاندان رسالت.
بى تردید، حضور انبوه زائران سیّد الشهدا علیه‌السلام در کنار مزار ملکوتى او، اگر تو أم با آگاهى و برنامه باشد و همه ساله افزایش یابد،(5) بهتحقّق یافتن اهداف مطلوب اهل بیت علیهم السلام منتهى خواهد شد.
نکته جالب توجّه، این که بر پایه برخى احادیث، آنچه مطلوب است، حضور براى زیارت سیّد الشهدا علیه‌السلام است، نه اقامت در کربلا و متوطّن شدن در آن:
فَزُرهُ … وَ انصَرِف عَنهُ وَ لا تَتَّخِذهُ وَطَنا.(6)
او را زیارت کن … و از آن جا باز گرد و آن جا را وطن خود مگیر.
در مورد اقامت در مکّه نیز شمارى از فقها، به دلایلى مانند حفظ احترام خانه خدا و تداوم شور و شوق زائر که در برخى احادیث آمده، به کراهتِ اقامت و توطّن در آن، فتوا دادهاند.(7)
این گونه روایات، اگر از نظر سند هم اعتبار لازم را نداشته باشند، از آن جا که منطبق با عقل و اعتبارند، توجّه عملى به آنها ضرورى است؛ زیرا اقامت دائم، علاوه بر این که از شور و شوق و حضور قلب زائر مىکاهد و بدین سان، تحقّق اهداف زیارت، کمرنگ مىگردد، مشکلات اقتصادى و اجتماعى فراوانى را به همراه خواهد داشت.
به سخن دیگر، جمع میان اقامت دائم و حضور همگانىِ زائران از سراسر جهان در مکّه یا حرم امام حسین علیه السلام، عملًا امکانپذیر نیست و لازمه توصیه به حضور همگانى در این گونه اماکن، مطلوب نبودن اقامتِ دائم است.
1) ر. ک: ج 9 ص 333 (بخشیازدهم/ درآمد).
2) ر. ک: ج 11 ص 6 (فصل سوم: برکات زیارت امام حسین علیه السلام).
3) به این موضوع در تحلیلى مستقل، خواهیم پرداخت (ر. ک: ج 11 ص 101 «فصل چهارم/ پژوهشى در باره ارزش زیارت امامحسین علیه السلام»).
4) ر. ک: ص 467 (فصل دوم: تأکید فراوان بر زیارت امامحسین علیه‌السلام و هشدار شدید در باره ترک آن).
5) بر اساس گزارش خبر گزارىها در سال 1378 ش (1429 ق) در ایّام عاشورا، حدود ده میلیون نفر به زیارت آن امام علیه‌السلام شتافتهاند.
6) ر. ک: ج 11 ص 150 ح 3178 و 3179.
7) ر. ک: جواهر الکلام: ج 20 ص 70.
