خاندان، دودمان، آل محمد، عترت.منظور، دودمان پاک رسول خدا «ص» و اصحاب کساء و ذریه مطهر پیامبر اسلام است و در حادثه عاشورا، امام حسین «ع» و برادران و خواهران و فرزندان و بستگانش که از نسل پیامبر اکرم در کربلا حضور داشتند، اهل بیت محسوب میشوند که در پی شهادت آن امام، به اسارت رفتند.محبت ورزیدن به اهل بیت پیامبر، سفارش خدا و رسول است.در قرآن کریم، اجر رسالت پیامبر، مودت با اهل بیت دانسته شده است: «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی».(1) و جایگاهشان در هدایت امت و نجات پیروان، چون کشتی نوح به حساب آمده است.ابوذر از رسول خدا نقل کرده که فرمود: «انما مثل اهل بیتی فیکم کمثل سفینة نوح من دخلها نجا و من تخلف عنها غرق».(2) (مثل خاندانم در میان شما مثل کشتی نوح است. هر که داخل آن شود نجات می یابد، هر که عقب بماند هلاک می شود.
طبق روایات، اطاعت ائمه فرض است و مودتشان لازم و نافرمانی آنان گناه، و هر که با محبت آنان بمیرد، شهید مرده است. ولایت آنان فریضه است و عامل قبولی اعمال و جواز عبور از صراط. دشمنشان، دشمن خداست. ابوبصیر، از امام صادق «ع» پرسید: «آل محمد» کیانند؟فرمود: ذریه و نسل او.پرسید: «اهل بیت محمد» کیانند؟ فرمود: امامانی که اوصیای اویند.پرسید: «عترت» او چه کسانند؟فرمود: اصحاب عبا.(3)
اهل بیت، بمنزله رابط حیاتبخش بین ما و خدایند، که اگر این رابطه قطع شود،
ارتباطمان با خدا قطع شده است.در تعلیم و تبیین معارف دین هم این نقش را دارند و شناخت قرآن و درک حقایق آن را باید از آنان آموخت، که علمشان از سوی خداوند است و پرورده خانه وحی و وارثان علوم پیامبرند. شفاعت و توسل، به دست آنان و به آنان انجام میگیرد و زدودن تحریف از چهره دین و مقابله با بدعتها از رسالتهای آنان است. آنگونه که دانش آموز، از طریق معلم با کتاب آشنا میشود، ائمه اهل بیت، معلمان این کتابند. اگر از کلاسی معلم را بردارند، از کتاب تنها کاری ساخته نیست.تفکر «حسبنا کتابالله» به همین دلیل، اشتباه است.این دو «ثقلین»، از هم جدایی ناپذیرند، تا روز قیامت و حضور در کنار کوثر.
شما ای عترت مبعوث خاتم
شما ای برترین اولاد آدم
شما از اهل بیت آفتابید
گل جان محمد را گلابید
امیر کشور دلها شمایید
شما آیینههای حق نمایید
دیانت بی شما کامل نگردد
بجز با عشقتان دل، دل نگردد
شما تفسیر «نور» و «و الضحی»یید
شما معنای قرآن و دعایید
امامید و شهیدید و گواهید
مصون از هر خطا و اشتباهید
شما راه خدا را باز کردید
شهادت را شما آغاز کردید
فدا کردید جان تا دین بماند
به خون خفتید تا آیین بماند
شما شیرازه ی ام الکتابید
شما میزان حق روز حسابید
تولای شما فرض خدایی است
قبول و رد آن مرز جدایی است
هر آنکس را که در دین رسول است
ولایت، مهر و امضای قبول است
ولایت، گنج عشقی در دل ماست
محبت هم سرشته با گل ماست
دل و جان جهانی عاشق آباد
فدای نام شیرین شما باد(4)
«زیارت جامعه»، از متون معتبری است که یک دوره شناخت ائمه و اهل بیت است.(5)
1) شوری، آیه 23.
2) بحار الانوار، ج 23، ص 121، کنز العمال، ج 12، حدیث 34144.
3) بحار الانوار، ج 25، ص 216.
4) تلخیصی از مثنوی «اهل بیت آفتاب» از: نویسنده.
5) درباره اهل بیت، از جمله ر.ک: «اهل البیت، مقامهم، منهجهم، مسارهم» از: مؤسسة البلاغ.