همسر گرامی رسول خدا «ص» و از سابقین در اسلام و از مهاجران به حبشه بود.از زنان خردمند عصر خویش به شمار میرفت.نامش هند بود.پس از باز گشت از حبشه، به مدینه هجرت کرد.شوهرش ابو سلمه در جنگ احد مجروح و سپس شهید شد.پیش ازجنگ احزاب به همسری پیامبر در آمد و سرپرستی فاطمه زهرا «ع» را بر عهده گرفت. «چون حسین «ع» به دنیا آمد، عهده دار نگهداری او شد».(1) ام سلمه پس از رحلت رسول خدا «ص» همواره هوادار اهل بیت ماند و سالها بعد، از مخالفان سر سخت معاویه بود وطی نامهای از برنامههای معاویه در سب و لعن امیر المؤمنین «ع» انتقاد کرد.(2) این بانوی بزرگوار، از راویان حدیث از پیامبر بود.حسین بن علی پیش از سفر به کربلا، علم و سلاح پیامبر و ودایع امامت را به او سپرد تا از بین نرود.درخواست آنها نشانه امامت بود.او هم آنها را به امام سجاد تحویل داد.(3) این، مکانت عظیم او را نزد اهل بیت میرساند.
ام سلمه، ازطریق رسول خدا «ص» پیشاپیش از ماجرای کربلا و شهادت امام حسین «ع» خبر داشت.پیامبر، مقداری از خاک کربلا را به ام سلمه داده بود و در شیشهای نگهداری میشد. حضرت فرموده بود هر گاه دیدی که این خاک، به خون تبدیل شد، بدان که فرزندم حسین «ع» کشته شده است.روزی ام سلمه در خواب، رسول خدا را با چهرهای غمگین و لباسی خاک آلود دید، که حضرت به او فرمود: از کربلا و از دفن شهدا میآیم. ناگهان از خواب برخاست، نگاه به آن شیشه کرد، خاک را خونین یافت، دانست کهحسین «ع» شهید شده است و صدایش به صیحه و شیون بلند شد و همسایگان آمدند و ماجرا را باز گفت.(4) آن روز را به یاد سپردند که دهم عاشورا بود، بعد از بازگشت اهل بیتبه مدینه، روز خواب را با روز شهادت امام، مطابق یافتند.این ماجرا در روایات، به «حدیث قاروره» معروف است.
پس از واقعه کربلا، وی به عزاداری بر شهیدان کربلا پرداخت و بنی هاشم به تعزیت وتسلیت گویی او که تنها همسر باز مانده پیامبر بود، میرفتند.ام سلمه در 84 سالگی، چند
سال پس از واقعه کربلا (به نقلی در سال 62) در گذشت و در بقیع، مدفون شد.(5)
1) بحار الانوار، ج 43، ص 245.
2) دائرة المعارف تشیع، واژه «ام سلمه».
3) بحار الانوار، ج 26، ص 209، اصول کافی، ج 1، ص 235، اثبات الهداة، ج 5، ص 216.
4) همان، ج 45، ص 89، 227 و 232، ج 44، ص 225، 231، 236 و 239، اثبات الهداة، ج 5، ص 192، امالی صدوق، ص 120.
5) دایرة المعارف تشیع.
